摘要：زمينه: در سال‌های اخير رويکردهای مختلف مديريت کيفيت مانند اعتباربخشی، مديريت جامع کيفيت، نظام پيشنهادات ايزو 9000 و بهره‌وری در دانشگاه‌های علوم پزشکی مورد توجه قرار گرفته و هر دانشگاه دلايلی برای انتخاب آنها داشته است. هدف از انجام اين پژوهش تعيين رويکردهای انتخاب شده در دانشگاه‌های علوم پزشکی و آگاهی از دلايل انتخاب و اقدامات به عمل آمده در راستای آن رويکردها است. روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع پيمايشی بود.جامعه آماری را معاونين آموزشی کليه 41 دانشگاه علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکيل داده بودند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته‌ای شامل 27 سؤال بود. نتايج: شصت و دو درصد دانشگاه‌ها رويکرد مديريت جامع کيفيت، 46 درصد نظام پيشنهادات،41 درصد اعتباربخشی، 22 درصد بهره‌وری و 16 درصد رويکرد ايزو9000 را انتخاب کرده بودند. از بين دلايل، دليل «آشنايی با الزامات رويکرد» بيشترين تأثير را (69 درصد) در انتخاب رويکرد اعتباربخشی و کمترين تأثير را (62 درصد) در انتخاب ايزو داشته است. دليل «آگاهی و اعتقاد» بيشترين تأثير را (75 درصد) در بهره‌وری و کمترين تأثير را (69 درصد) در نظام پيشنهادات و دليل «وزارت متبوع» بيشترين تأثير را (77 درصد) در ايزو و کمترين تأثير را (68 درصد) در انتخاب نظام پيشنهادات داشته است. از بين اقدامات، بيشترين «آموزش‌ها» (66 درصد) در مورد رويکرد اعتباربخشی و کمترين (58 درصد) در مورد نظام پيشنهادات ارائه شده است. بيشترين «حمايت» (66 درصد) از ايزو و کمترين (60 درصد) از رويکردهای اعتباربخشی و مديريت جامع کيفيت به عمل آمده است. «بيشترين موفقيت» (72 درصد) مربوط به رويکردهای بهره‌وری و نظام پيشنهادات و کمترين (62 درصد) مربوط به ايزو و اعتباربخشی بوده است. نتيجه‌گيری: به نظر می‌رسد دانشگاه‌ها به علت دستورهای اداری پی در پی دچار سر درگمی شده بودند. با توجه به اين که انتخاب آگاهانه و داوطلبانه بيشتر از دستور اداری در انتخاب يک رويکرد می‌تواند نقش داشته باشد، به همين دليل رويکرد مديريت جامع کيفيت که بطور داوطلبانه انتخاب شده بود، فراوانی بيشتری را به خود اختصاص داده بود. لذا پيشنهاد می‌گردد که با آگاهی دادن به مديران در مورد مديريت کيفيت و نهادينه نمودن آن با تغيير فرهنگ سازمانی تحولی در نظام مديريتی ايجاد شود که سازمان‌ها آن را به عنوان يک ضرورت انکارناپذير درون سازمانی پذيرفته و برای آن برنامه‌ريزی نمايند.
其他摘要：Introduction: Universities of medical sciences in Iran have recently employed different quality management approaches according to their own reasoning. They include accreditation, total quality management (TQM), suggestion system, ISO 9000, and productivity. This study aimed to identify chosen approaches in Iranian Medical universities and clarify the reasons of selection as well as practical measures made according to the selected approach.. Methods: This was a survey study. Study population included the vice chancellors for education of all of the 41 universities of medical sciences affiliated to Ministry of Health and Medical Education in Iran. For data collection, a questionnaire including 27 questions was developed by the researcher. Results: 62% of the universities of medical sciences have selected Total Quality Managements approach, 46% Suggestion System, 41% Accreditation, 22% Productivity, and 16% ISO9000.The knowledge of the requirements of the approach has been most influential in the selection of the accreditation(69%) and least influential in the selection of the ISO 9000(62%). Vice chancellors’ awareness and belief has been most influential in the selection of the productivity(75%) and least influential in the selection of the suggestion system(69%). The support and push from the Ministry of Health and Medical Education(MOHME) has been most influential in the selection of the ISO9000(77%), and least influential in the selection of the suggestion system(68%). Regarding practical measueres, maximum training activities have been focused on accreditation (66%) and the least on the suggestion system (58%). ISO9000 has received the most support (66%) from the MOHME, and accreditation and total quality managements have received the least support (60%). Productivity and suggestion system approaches have had maximum achievements(72%), and ISO 9000 and accreditation have had minimum achievement rates(62%). Conclusion: It seems that Universities were confused by successive official orders from MOHME. Since aware voluntary selection of quality approach could be more influential than official orders, TQM approach was more frequently implemented. Therefore it is recommended to inform managers about quality management and implement it by reform in organizational culture, so that institutions admit it as an essential element in their organization.
关键词：رويکرد; مديريت کيفيت; معاونين آموزشی; دانشگاه‌های علوم پزشکی; آموزش
其他关键词：Quality management approach; universities of medical sciences; education; vice-chancellor for education
