摘要：مقدمه: اصالت و پويايی فعاليت‌های دانشگاه نياز به جوی آزاد و دموکراتيک دارد و از اصول پشتيبان اعضای هيأت‌علمی به شمار می‌رود. اعطای استقلال به دانشگاه‌ها نيز سياستی اصولی برای افزايش مسؤوليت‌پذيری، پاسخ‌گويی و پويايی آن است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعيت استقلال و آزادی علمی در دانشگاه از ديدگاه اعضای هيأت‌علمی انجام شد. روش‌ها: جامعه آماری پژوهش را 550 عضو هيأت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شيراز تشکيل می‌دهند. بر اساس جدول مورگان نمونه‌ای مشتمل بر230 نفر از اعضای هيأت‌علمی به نسبت دانشکده‌های مختلف انتخاب گرديد. آزادی علمی، استقلال دانشگاه، و تاثير سياست-های خارجی توسط پرسشنامه محقق‌ساخته با 15 سؤال بسته پاسخ در مقياس ليکرت مورد سنجش قرار‌گرفت و نمره هر گويه از 100 محاسبه گرديد. روايی پرسشنامه توسط صاحب‌نظران و پايايی آن با ضريب آلفای کرونباخ 91/0 تأييد شد. نتايج: ميانگين نمره اختصاص يافته به حيطه های اصلی شامل استقلال دانشگاه‌ها(3/21±3/81)، تأثير سياست‌های خارجی (5/20±9/76)، و آزادی علمی (6/21±3/73) بود. در بين گويه‌ها عدم استقلال مالی دانشگاه و وابستگی به بودجه دولتی (6/85)، تأثير روابط سياسی بر روابط علمی بين‌المللی (1/79)، تأثير نگرش‌های سياسی مديران دانشگاهی بر فضای علمی (9/76)، تغيير مداوم برنامه‌ها بعد از تغييرات مديريتی (5/76) از جمله مواردی بودند که بيشترين ميانگين مشکلات را به خود اختصاص دادند. نتيجه‌گيری: به نظر می‌رسد با توجه به اهميت آزادی و استقلال علمی در پاسخ‌گويی و رشد خلاقيت در دانشگاه، اين مسأله بايد بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد. همچنين توجه به برنامه‌ريزی و مديريت استراتژيک و استقرار سيستم پايش و پاسخ‌گويی نظام‌مند می‌تواند از بسياری از دوباره کاری‌های ناشی از تغييرات سياسی جلوگيری نمايد.
其他摘要：Introduction: Originality and dynamism of university activities calls for a democratic atmosphere and considered as a supporting principles for faculties. Giving autonomy to universities is a fundamental policy to enhance their responsibility, accountability, and dynamism. Hence, this study is an endeavor to investigate the autonomy and academic freedom situation in university from the viewpoints of faculty members. Methods: Study population included 550 faculty members in Shiraz University of Medical Sciences. According to Morgan tables, a sample size of 230 faculties was selected from different schools. Academic freedom, the effect of international policies, and university independence were measured through a researcher-designed questionnaire including 15 close questions in 4 points Likert scale. The score for each item was calculated out of 100. The questionnaire’s validity was verified by experts and the reliability was approved by Cronbach's Alpha (91%). Results: The mean scores for main domains were: university’s autonomy (81.3±21.3), the effect of international policies (76.9±20.5), and academic freedom (73.3±21.6). Among the items, lack of university’s financial independence and its reliance to governmental budget (85.6), the effect of international politics on international academic associations (79.1), the effect of political attitude of university managers on academic atmosphere (76.9), continuous changes of programs after management changes (76.5) were factors which showed the highest mean scores respectively. Conclusion: Regarding the importance of academic freedom and autonomy in accountability and the growth of creativity and innovation in university, this subject should be considered more than ever. Besides, according to strategic management and planning and establishment of monitoring system and systematic accountability could prevent the redundancy resulted from political changes.
