摘要：مقدمه: مدرسان پرستاری بايد روش‌های تدريسی را به کار ببرند که به جای يادگيری سطحی دانشجويان، باعث ارتقای يادگيری و يادداری در آنها شود. اين مطالعه با هدف مقايسه تأثير آموزش به روش نقشه مفهومی و روش سخنرانی بر ميزان يادگيری و يادداری درس پرستاری قلب و عروق در دانشجويان پرستاری انجام شد. روش‌ها: در يک مطالعه نيمه تجربی با طرح دو گروهی و با روش پيش‌آزمون- پس‌آزمون، 66 دانشجوی ترم 5 پرستاری دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ارتش در سال89-1388 انجام گرفت. با روش سرشماری و به روش تصادفی ساده، دانشجويان به دو گروه شاهد و تجربی تقسيم شدند. پس از اجرای پيش‌آزمون، دانشجويان گروه‌های شاهد و تجربی به مدت 8 جلسه و در طول 2 ماه به ترتيب تحت آموزش با روش سخنرانی و نقشه مفهومی توسط محقق قرار گرفتند. يک پس‌آزمون بلافاصله و آزمون يادداری 4 هفته بعد از اجرای دوره گرفته شد. برای جمع‌آوری داده‌ها، از آزمون پيشرفت تحصيلی محقق‌ساخته، متشکل از دو قسمت استفاده گرديد، که سطوح دانش و يادگيری معنادار (درک و کاربرد) دانشجويان را در زمينه درس قلب و عروق بررسی می کرد. حداقل و حداکثر نمره قابل کسب از اين آزمون، صفر و 40 بود. برای تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون آماری آناليز واريانس با اندازه‌گيری مکرر و تی مستقل استفاده شد. نتايج: ميانگين نمرات يادگيری در گروه شاهد از (48/2±87/11) قبل از مداخله به (49/2±69/25) در پس‌آزمون و (37/3±21/21) در آزمون يادداری رسيد. در گروه تجربی، ميانگين نمرات يادگيری از (4/5±30/15) قبل از مداخله به (81/2±21/32) در پس‌آزمون و (84/2±72/26) در آزمون يادداری رسيد. تفاوت ميانگين‌ها در درون هر دو گروه از نظر آماری معنادار بود (05/0p<). ميانگين تفاوت نمرات پس‌آزمون با پيش‌آزمون در گروه نقشه مفهومی (18/5±90/16) نسبت به گروه سخنرانی (12/3±81/13) اختلاف آماری معنادار داشت (934/2,t=005/0p<). نتيجه‌گيری: روش نقشه مفهومی مانند روش سخنرانی باعث ارتقای يادگيری و يادداری دانشجويان پرستاری می‌شود؛ ولی تأثير روش نقشه مفهومی در ارتقای يادگيری و يادداری بيشتر از روش سخنرانی است.
其他摘要：Introduction: Nursing educators should use teaching methods that promote deep learning and retention. The aim of this study was to compare the effects of lecture and concept mapping approaches on the nursing students’ learning and knowledge retention in cardiovascular nursing course. Methods: In a quasi- experimental study on two groups with pre test -post test design, 66 fifth-semester nursing students were selected through census method and randomly divided into two groups (experiment and control). After pre test, control and experiment groups received education for 8 sessions during 2 month, either by lecture method or concept mapping, respectively. Then, they took the post-test and after 4 weeks the retention test. To gather data, an achievement test consisting of two parts and with a score range of 0-40 was used which evaluated students knowledge and meaningful learning in cardiovascular nursing course. The data were analyzed through repeated measure ANOVA and independent T tests. Results: The mean of exam scores in the lecture group changed from 11.87± 2.48 in pre test to 25.69±2.49 in post test and to 21.21±3.37 in retention test. The mean of learning scores in the concept mapping group changed from 15.30± 5.4 in pre test to 32.21±2.81in post-test and to 26.72±2.84 in retention test. The differences of mean scores were statistically significant within both groups (P<0.05). The mean of score increments from pretest to post test in concept mapping group (16.90± 5.18) was more than lecture group (13.81± 3.12, t=2.394, p<0.005). Conclusion: Both methods are effective ways to improve learning and retention scores in nursing students but concept mapping method is more effective.
