摘要:شبيهسازی، تکنيک و يا وسيلهای به منظور خلق ويژگیهای پديدههای واقعی است(1). شبيهسازی به عنوان يک روش تدريس، عبارت از فعاليتهايی است که يک محيط واقعی بالينی را تقليد میکند و برای نشان دادن فرآيندها، تصميمگيری و تفکر انتقادی به وسيله روشهايی مانند ايفای نقش و استفاده از وسايلی مانند فيلمهای آموزشی و مانکنها طراحی شده است(2). تاريخچه شبيهسازی در آموزش علوم پزشکی به عهد باستان بر میگردد، درآن زمان توسط شبيهسازی با گل و سنگ، خصوصيات بالينی بيماریها و چگونگی اثرات اين بيماریها را نشان میدادند(3). اما آموزش به روش شبيهسازی به شکل نوين آن، به جنگ جهانی دوم برمیگردد که اولين بار برای آموزش خلبانان استفاده شد(4). مدتهاست که شبيهسازیهای نوين در ديگر علوم همچون صنايع هوايی، نظامی و هستهای مورد استفاده قرار گرفته است. در 20 سال اخير استفاده از آنها در پزشکی و پرستاری نيز به طور روزافزونی گسترش يافته است(5). از مدتها پيش برای آموزش مفاهيم و مهارتهای پرستاری و تربيت پرستاران از روش شبيهسازی و مدلهای آناتوميک، مانکنها، ايفای نقش و برنامههای آموزش کامپيوتری استفاده میشد(1). شبيهسازی فقط محدود به استفاده از شبيهسازهای مکانيکی نيست، بلکه روشهايی مانند ايفای نقش، تنظيم سناريو، مطالعه موردی و غيره نيز نمونههايی از شبيهسازی هستند(4). در اين روش، مسألهای فرضی، مشابه واقعيتهای زندگی، برای دانشجو مطرح شده و سپس از آنها خواسته میشود تا با رعايت اصول و قواعد آموزشی، آن موقعيت را تجربه کنند و مسأله را حل نمايند(6). در روش شبيهسازی، سعی میشود هر چه ممکن است موقعيت ساخته شده مشابه حالت واقعی باشد تا آنچه آموخته میشود قابل انتقال به محيط واقعی باشد. از اين روش در برخی دروس نظری ، درس بررسی وضعيت سلامت، و به خصوص برای دروس عملی پرستاری استفاده میشود(7). بنا به گزارش انستيتوی پزشکی، به منظور کاهش خطر و آسيبهای وارده به بيماران، سازمانهای بهداشتی و مؤسسات آموزشی موظف به استفاده از روشهای شبيهسازی برای آموزش دانشجويان هستند(1). در حال حاضر دانشکدههای پرستاری در 16 ايالت آمريکا اجازه جايگزينی آموزش شبيهسازی را در ساعات آموزش بالينی کسب کردهاند و پيشبينی میشود، 17 ايالت ديگر نيز در آينده بتوانند اين اجازه را کسب کنند(8). با توجه به اين که دانشجويان پرستاری تمرينات بالينی خود را در محيط واقعی تجربه میکنند، عدم مهارت کافی میتواند باعث ايجاد آسيبهای جسمی و روحی زيادی به بيماران شود و اين مسأله خود باعث ترس دانشجو و کاهش اعتماد به نفس آنان میشود(9). علیرغم انجام برخی مطالعات در زمينه تأثير آموزش به روش شبيهسازی در پرستاری، شواهد تجربی اندکی در زمينه ارزيابی نتايج استفاده از اين روشها وجود دارد و انجام تحقيقات بيشتر ضروری است(10). به نظر میرسد استفاده از شبيهسازها در آموزش پرستاری با توجه به تأکيدی که در مورد امنيت بيمار شده است در آينده بيش از اين هم گسترش خواهد يافت. لذا در اين دستنوشته به معرفی روش تدريس شبيهسازی و بررسی کاربرد آن در آموزش پرستاری پرداخته میشود. اين نوشته با استفاده از جستجوی منابع کتابخانهای، اينترنتی و جستجوی مقالات در پايگاههای اطلاعاتی Medline ، SID، Blackwell، Proquest، CINAHL در زمينه شبيه سازی تدوين شده است. جستجوی منابع و مقالات موردنظر در بازه زمانی سالهای 2000 تا 2011 با استفاده از کليد واژههای شبيهسازی، شبيهساز، آموزش پرستاری و آموزش بالينی انجام شد. از بين مقالات متعدد به دست آمده، مقالات مروری در زمينه شبيهسازی، و مطالعات مداخلهای انجام شده در مورد تأثير روش شبيهسازی در دانشجويان پرستاری، انتخاب و بررسی شدند. مرور متون نشان میدهد که استفاده از روش شبيهسازی در آموزش پرستاری رو به گسترش است. با توجه به تغييرات به وجود آمده در آموزش پرستاری، دلايل متعددی جهت به کار بردن اين رويکرد آموزشی در رشته پرستاری وجود دارد. با اين وجود هنوز برخی چالشها و مشکلات در استفاده از اين روش و عملی شدن آن در دانشکدهها وجود دارد که میتوان با شناخت آنها و برنامهريزی مناسب در جهت رفع آنها، راه را برای بهکارگيری اين رويکرد آموزشی مؤثر هموارتر نمود. در ادامه اين مقاله، در مورد انواع شبيهسازی، دلايل و لزوم استفاده از شبيهسازی در آموزش پرستاری و چالشهای فراروی استفاده از اين روش به اختصار توضيح داده میشود.