摘要：مقدمه: به منظور فهم فرايند توانمندسازی اعضای هيأت‌‌علمی و افزايش ظرفيت دانشگاه در ايجاد جوی توانمند، بررسی راه‌کارها و عوامل تأثيرگذار بر توانمندی ايشان ضروری می‌نمود. بنابراين، پژوهش حاضر با هدف شناسايی و اولويت‌بندی اين عوامل، انجام و از اين رهگذر به تهيه پرسشنامه‌ای ساختارمند برای ارزيابی توانمندسازی هيأت علمی يک دانشکده يا دانشگاه رهنمون خواهد شد. روش‌ها: در مطالعه‌ای توصيفی-تحليلی با روش نمونه‌گيری در دسترس مبتنی بر هدف، ديدگاه 53 عضو هيأت‌‌علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی شيراز و جهرم، بررسی شد. ابتدا، از طريق مستندات موجود و همچنين نظر خبرگان، ليست اوليه راه‌کارها تهيه و روا و سپس، پرسشنامه در مقياس 5 درجه‌ای ليکرت تدوين و پايا گرديد(85/0=آلفای کرونباخ) و در اختيار افراد مورد پژوهش گذارده شد. از تحليل عامل اکتشافی جهت تعيين ساختار زيربنايی پرسشنامه و برای ارزيابی کفايت تعداد نمونه و تناسب تحليل برای شناسايی ساختار به ترتيب از شاخص KOM و آزمون بارتلت استفاده شد. برای محاسبه ميانگين رتبه نظرات از نتيجه‌ی فرعی آزمون فريدمن استفاده گرديد. نتايج: متغيرهای "مشارکت‌دهی در فعاليت‌ها"، "پاداش متناسب با پيشرفت کاری"، و "پاداش به نوآوری‌ها" با ميانگين رتبه به ترتيب 68/17، 79/16 و 42/16، دارای بيشترين تأثير و سيستم ارزشيابی عملکرد از طرف دانشجويان (ميانگين رتبه: 86/9) و گروه آموزشی مرتبط (ميانگين رتبه: 7/7) دارای کم‌ترين تأثير بودند. نتايج تحليل بارتلت و اندازه‌گيری مقدار شاخص KOM نشان داد که داده‌های موجود برای تحليل مناسب هستند. 9 عامل دارای مقدار ويژه بيش از يک شدند که در مجموع، 5/74% از کل واريانس متغيرها را تبيين کردند. نتيجه‌گيری: راه‌کارهای متعددی در توانمندی اعضای هيأت‌‌علمی در محيط کار ضروری هستند که از آن جمله می‌توان دسترسی به فرصت‌ها، اطلاعات، حمايت و پشتيبانی و منابع را نام برد. انگيزش مؤثر به همراه احساس ارزشمندی و اثربخشی می‌تواند مسير توانمندی را تسهيل کند؛ که در اين زمينه مديريتی کارآمد و مبتنی بر اصول دموکراتيک و مشارکت می‌تواند بسيار راه‌گشا باشد.
其他摘要：Introduction: Study of faculty members’ viewpoints seems to be necessary in order to understand the empowering procedure of faculty members and university development to create a potent atmosphere. Therefore, this study was conducted to assess, recognize and prioritize these factors and accordingly a guide to develop a structured questionnaire, to be used for assessing faculty empowerment in a school /university. Methods: In a descriptive-analytical study, using purposive convenience sampling method, the viewpoints of 53 faculty members of Shiraz and Jahrom medical universities were evaluated. First, using existing literature as well as experts’ opinions, the initial list of strategies was developed and validated; then, a questionnaire based on 5-point Likert-scale was developed and its reliability was confirmed (Cronbach’s Alpha Coefficient=.85); then it was delivered to study population. Underlying structure of questionnaire was determined by exploratory factor analysis. Bartlett test and KOM index were respectively used for evaluating the sampling adequacy and appropriateness of analysis for structure identification. Friedman test was used for calculating viewpoints’ mean scores. Results: The variables of "Participation in academic activities", "allocating rewards according to professional progress", and "allotting rewards for innovations" showed the highest effectiveness (the means were 17.68, 16.79 and 16.42 respectively). On the other hand, performance evaluation by the students (Mean Rank: 9.87) and the relevant department (Mean Rank: 7.7) showed a minimal effect. The results of Bartlett's analysis and KOM measure showed that the collected data was appropriate for factor analysis. Nine factors having value more than 1 were identified which elucidated 74.5% of total variance of all variables. Conclusion: Several strategies are necessary for faculty members’ empowerment and to enforce workplace development such as access to opportunities, information, support, and resources. Moreover, effective motivation along with sense of being valued and efficient could facilitate the empowerment process. Hence, a well-organized administration based on democratic and collaborative principles could ease this procedure.
关键词：توانمندسازی; اعضاي هیأت‌علمی; عوامل مرتبط; پرسشنامه ساختارمند
其他关键词：Empowerment; faculty members; related factors; structured questionnaire.
