هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش باورهای مسئوليت‌پذيری و فراشناختی در اختلال وسواسی- اجباری در صورت کنترل نگرانی و بررسی روابط درونی بين مسئوليت‌پذيری و باورهای فراشناختی بود.

روش: گروه مورد بررسی 25 بيمار مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری، 25 بيمار مبتلا به اختلال اضطراب منتشر و 25 فرد بهنجار بودند که به روش نمونه‌گيری در دسترس از ميان مراجعه‌کنندگان به بيمارستان‌های روانپزشکی شهر شيراز انتخاب شده بودند.  برای اندازه‌گيری باورهای فراشناختی پاسخ‌گويان پرسش‌نامه باورهای فراشناخت-30، برای اندازه‌گيری باور مسئوليت‌پذيری پرسش‌نامه نگرش مسئوليت‌پذيری و برای اندازه‌گيری نگرانی، پرسش‌نامه نگرانی ايالت پنيسلوانيا به‌کار برده شد. داده‌ها به‌کمک روش‌های آماری تحليل واريانس يک‌راهه و چند راهه، تحليل کوواريانس يک‌راهه و آزمون‌های تعقيبی مناسب تحليل شدند.

يافته‌ها: نتايج نشان داد که با کنترل مسئوليت‌پذيری و نگرانی، گروه‌های وسواسی و اضطراب منتشر در باورهای فراشناختی با گروه بهنجار تفاوت معنی‌داری دارند (001/0p<)، اما با کنترل باورهای فراشناختی و نگرانی، گروه‌های وسواسی، اضطراب منتشر و افراد بهنجار در باور مسئوليت‌پذيری تفاوت معنی‌داری نداشتند. هم‌چنين، گروه‌های وسواسی و اضطراب منتشر به غير از باور نياز به کنترل افکار در ساير باورهای فراشناختی باهم تفاوت معنی‌داری نداشتند.

نتيجه‌گيری: يافته‌های بررسی حاضر بيشتر از مفهوم‌بندی فراشناختی اختلال وسواسی-اجباری حمايت می‌کند.

Abstract

Objectives: This study was carried out to examine the role of responsibility and metacognitive beliefs in obsessive-compulsive disorder while controlling for worry, and to assess the internal relationship between responsibility and metacognitive beliefs.

Method: Twenty-five patients with obsessive-compulsive disorder (OCD), 25 patients with generalized anxiety disorder and 25 normal participants who were selected using convenience sampling method from individuals refered to psychiatric hospitals in the city of Shiraz (

Iran), took part in this study. In order to measure metacognitive beliefs, responsibility beliefs and worry the Metacognition Questionnaire-30 (MCQ-30), Responsibility Attitudes Scale (RAS) and Penn State Worry Questionnaire (PSWQ) were used respectively. Data were analyzed using one and multiple way analysis of variance, one way analysis of covariance, and appropriate follow-up tests.

Results: Results indicated that when responsibility and worry were controlled the OCD and GAD patients differed from normal participants on metacognitive beliefs (p<0.001), but when metacognitive beliefs were controlled, the OCD, GAD and normal group did not differ on responsibility beliefs. Also, the OCD and GAD group did not differ on all metacognotive subscales except for the need to control thoughts.

Conclusion: The present data are consistent with meta-cognitive conceptualizations of obsessive-compulsive disorders.