هدف : شناسايی مسيری که بيماران روانی برای دسترسی به خدمات روانپزشکی طی مي‏کنند، ميزان مراجعه آنان به‏ پزشکان عمومی، ساير متخصصان، مراکز بهداشتی- درمانی، درمانگران سنتی، به کار بردن داروهای گياهی و چگونگي‏ ارجاع ايشان به مرکز آموزشی- درمانی امام حسين(ع) هدف اين پژوهش است. روش: با استفاده از يک پرسشنامه 23 ماده‏ای، 256 نفر (109 زن و 147 مرد) از مراجعه‏کنندگان به اين مرکز مورد بررسی قرار گرفتند. اين افراد براساس‏ نمونه گيری تصادفی انتخاب شده بودند، ميانگين سنی آنان 2/14+-9/28 سال، 41% متأهل و 5/55% مجرد بودند. براي‏ تجزيه و تحليل يافته‏های پژوهش آزمون خی دو به کار گرفته شد. يافته‏ها: نتايج نشان داد که 3/84% از افراد مورد بررسي‏ در نخستين اقدام برای درمان بيماری فعلی خود به پزشکان و مراکز درمانی و 5/14% به درمانگران سنتی و درمانهاي‏ جايگزين مراجعه نموده بودند، 5/42% از کل افراد در طول مدت بيماری خود به دعانويس مراجعه کرده بودند. 7/65% از مراجعه‏کنندگان به مرکز مورد بررسی، توسط بستگان، دوستان و آشنايان به اين مرکز معرفی شده بودند. ميانگين فاصله‏ زمانی ميان بروز نخستين نشانه‏های بيماری تا مراجعه به نخستين درمانگر، 2/2+-08/4 سال و ميانگين فاصله زمانی ميان‏ بروز نخستين نشانه‏های بيماری تا مراجعه به روانپزشک يا مرکز روانپزشکی 6/3+-4/5 سال بوده است. نتيجه: نتايج‏ نشان داد که درمانگران سنتی هنوز نقش مهمی در جذب بيماران دارند و نزديک به يک‌چهارم بيماران پس از مزمن شدن بيماری به‏ روانپزشک مراجعه مي‏کنند.

Objectives: The survey was designed to identify which pathways psychiatric patient go through in seeking psychiatric services, how often they visit general physicians, other specialists, health care centers, and traditional healers, whether they use herbal medicine, and how they refer to Imam Hussein General Hospital Psychiatric Training Center. Method: 256 Patients (109 female and 146 male) who refered to the center were studied by administering a 23 items questionnaire. They were selected through random sampling. Their average age was 28.9±14.2 years. 41% were married and 55.5% were single. The findings were analyzed through chi², Findings: The results demonstrated that, as the first step in seeking treatment, 84.3% of subjects visited physicians and medical centers, 14.5% turned to traditional healers and alternative treatments. 42.5% of all cases had turned to sorcerers. 65.7% had been refered to the center by relatives and friends. The average time interval between appearance of the first symptoms and first visiting the physician/healer was 2.2±4.08 years and the average time interval between appearance of the first symptoms and referring to psychiatrists or psychiatric centers was 3.6±5.39 years. Findings: The results demonstrated that traditional healers still play an important role in attracting patients, and that 14

14