هدف: اين پژوهش با هدف بررسی رابطه ميان عوامل تنش‏زا، ميزان توکل به خدا و نشانگان استرس در دانشجويان‏ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ايران و تهران انجام شده است. روش: 408 نفر(234 مرد، 174 زن) از دانشجويان ياد شده‏ که به شيوه نمونه‏گيری تصادفی انتخاب شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. ميانگين سنی آنان ‏4/22 سال (انحراف معيار 45/3) و در مقاطع مختلف تحصيلی علوم پايه، فيزيوپاتولوژی، بالينی و کارورزی بودند. داده‏های پژوهش به کمک‏ پرسشنامه شاخص ميزان توکل، پرسشنامه عوامل تنش‏زا و پرسشنامه نشانگان استرس گردآوری شده و به کمک روشهاي‏ آماری مورد توصيفی، آزمونهای آماری تحليل واريانس آزمون تعقيبی شفه و آزمون t تجزيه و تحليل قرار گرفته‏اند. يافته‏ها: يافته‏ها نشان داد که 1/44% دانشجويان مورد بررسی دارای استرس کم، 1/31% دارای استرس متوسط و 8/24% دارای استرس زياد بوده‏اند. از ميان عوامل تنش‏زا، ترس از مردود شدن در امتحانها، مرگ يکی از بستگان نزديک و دعواي‏ شديد با پدر به ترتيب درصد بيشتری از دانشجويان را تحت تأثير قرار داده است در زمينه نشانگان استرس، نگرانی، اضطراب و کمرويی بيش از ساير نشانه‏ها توسط آزمودنيهای پژوهش گزارش گرديده است. مقايسه نمرات دانشجويان در پرسشنامه توکل با نمرات آنان در پرسشنامه نشانگان استرس نشان دادکه با بالا رفتن نمرات در پرسشنامه توکل، نمرات‏ آنان در پرسشنامه نشانگان استرس کاهش يافته است. همچنين 1/69%از دانشجويان در پرسشنامه توکل، از بيشترين نمره‏ ممکن (200)، 152 نمره را به دست آوردند.

Objective: this study has been carried out in Iran and Tehran Universities of Medical Sciences to assess the relationship among stressors, the rate of reliance on God and stress symptoms. Method: the 408 study sample (M=234, F=174), were randomly selected from the students, with the age mean score 22.4 years old (SD= 3.45), studying in different educational levels of basic sciences, physiopathology, clinical and internships. The data were collected through "Reliance on God Questionnaire", "Stressors Questionnaire", and "stress symptoms questionnaire", and were statistically analyzed by variance, and Sheffe's methods. Findings: the findings showed that 44.1% of the subjects had low level of stress, 31.1% had average level and 24.8% had high level of stress. The stressors like failing in exams, death of the beloved ones, and severe fights with father, gained the highest percentile rate among the students respectively. From the symptoms, distress, anxiety and shyness are reported more than any other symptoms by the subjects. Results: the comparisons between the scores obtained from the two scales indicated that the higher the scores of "reliance on God Questionnaire" results a decrease of the scores in "Stress Symptoms Questionnaire".