هدف : نوبت کاری پديدهای اجتماعی است که میتواند از جنبههای گوناگون اثرات نامطلوبی بر زندگی انسان بجا گذارد. با توجه به اهميت کار در نظام نوبتی و مشکلات بهداشتی ناشی از آن، مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان شيوع مشکلات بهداشتی و همچنين ريسک فاکتورهای ايجاد کننده اختلالات ياد شده در کارگران شاغل در نظام "12 ساعته" انجام شده است.
روش بررسی : اين مطالعه مقطعی در 8 شرکت پتروشيمی وابسته به شرکت ملی صنايع پتروشيمی با نظام "12 ساعته" در منطقه عسلويه انجام گرفت. حجم نمونه برابر با 1203 نفر شامل 54% روزکار و 46% نوبت کار بود. ابزار گردآوری دادهها در اين مطالعه پرسشنامه بوده که سئوالاتی در زمينه ويژگیهای دموگرافيک، نظام نوبتکاری و مشکلات بهداشتی در آن گنجانده شده بود. تجزيه و تحليل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 5/11) انجام گرفته و مقدار آلفای کمتر از 05/0 به عنوان سطح معنیداری درنظرگرفته شد.
يافتهها : نتايج مطالعه نشان داد که شيوع مشکلات بهداشتی در بين نوبت کاران بيش از روزکاران بوده، اما اين اختلاف تنها در اختلالات گوارشی و اسکلتی-عضلانی معنیدار بدست آمد. آناليزهای چند متغيره رگرسيون نشان داد که علاوه بر کار در نظام نوبت کاری، متغيرهای ديگری مانند طولانی بودن ساعات کار، وضعيت استخدام، شغل دوم، تعداد فرزندان و نوع شغل نيز در ايجاد اختلالات بهداشتی نقش دارند.
نتيجهگيری : شيوع اختلالات گوارشی و اسکلتی-عضلانی در نوبت کاران به طور معنیداری بيش از همکاران روزکار ايشان بود. اگر چه کار در نظام نوبتی عامل اصلی مرتبط با مشکلات گزارش شده میباشد، اما وقوع اين مشکلات تنها ناشی از نوبت کاری نبوده، بلکه متغيرهای دموگرافيک و برخی متغيرهای شغلی نيز در اين امر دخيل هستند
Background and aims
Shift work is a major feature of working life that affects diverse aspects of human life. The main purposes of this study were to investigate shift work-related health problems and their risk factors among workers of "12-hour shift" schedule.
Methods
This cross-sectional study was carried out at 8 petrochemical industries in Asalooyeh area. Study population consisted of 1203 workers including 549 shift worker (46%) and 654 day worker (54%). Data on personal details, shift schedule and adverse effects of shift work were
collected by anonymous questionnaire. Statistical analyses were performed using SPSS, version 11.5. The level of significance was set at 5%.
Results
Although, the results showed that health problems among shift workers was more prevalent than day workers, but the differences were just significant in gastrointestinal and musculoskeletal disorders (p<0.05). Multiple linear regressions indicated that in addition to shift working, other variants such as long work hours, type of employment, second job, number of children and job title were associated with health problems.
Conclusion
Prevalence rates of gastrointestinal and musculoskeletal problems among shift workers were significantly higher than that of day workers. Although, working in shift system was the main significant factor associated with the reported problems, but other demographic and
work variables were also found to have association.