زمينه و هدف: توانايی انجام کار پايه و اساس رفاه و سلامت در زندگی همه افراد می باشد. فاکتورهای زيادی بر روی تواناييکار اثر می گذارند مانند کار و شرايطکار، سازماندهی کار و ويژگيهای فردی کارگر . در اين مطالعه به ارزيابی شاخص تواناييکار در ميان کارگران شاغل در گروههای شغلی مختلف در يک شرکت خودروسازی و تعيين ارتباط بين شاخص تواناييکار با ويژگيهای فردی و فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی پرداخته شد.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصيفی- مقطعی ميباشد. روش جمعآوری دادهها بر اساس بازديد و تکميل پرسشنامه شاخص توانايی کار به صورت نيمه مصاحبهای می باشد. جامعه مورد مطالعه شامل 271 نفر از پرسنل يک شرکت خودروسازی می باشد و گروههای شغلی مورد مطالعه نيز شامل پرسنل اداری، خدمات فنی، سالن رنگ، ساخت و مونتاژ بودند. جهت بررسی ارتباط بين شاخص تواناييکار با ويژگيهای فردي و فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی از آزمونهايآماری آناليز واريانس يک طرفه، تی مستقل، کروسکال واليس و همچنين برای توزيع طبقهبندی امتياز شاخص تواناييکار در گروههای شغلی از آزمون آماری کای اسکوئر و در نهايت به منظور تعيين همبستگی ميان امتياز نهايی شاخص تواناييکار با هر يک از ابعاد پرسشنامه از ضريب همبستگی اسپيرمن استفاده گرديد.
يافتهها: ميانگين شاخص تواناييکار در مطالعه حاضر 67/37 با انحراف معيار 87/5 محاسبه گرديد . همچنين توزيع طبقهبندی شاخص تواناييکار بدين صورت بود که 4/7% در رده (ضعيف)، 16/36% در رده (متوسط)، 75/38% در رده (خوب) و 71/17% در رده (عالی) قرار گرفتند. با افزايش سن، تواناييکار کاهش معناداری از خود نشان داد(001/0 >P ). همچنين افراديکه از سطح تحصيلات بالاتری برخوردار بودند امتياز شاخص تواناييکار بهتری داشتند. بين فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی (چاقی، مصرف سيگار، ورزش) و شاخص تواناييکار ارتباط معنيداری يافت شد(001/0 >P ). همچنين بين داشتن سابقهکاری بالاتر، ماهيت فيزيکی شغل و شاخص تواناييکاری پايين ارتباط معنيدار وجود داشت(001/0 >P ).
بحث و نتيجه گيری: با توجه به نتايج حاصله و بر اساس معيار موسسه بهداشت شغلی کشور فنلاند تواناييکار در مطالعه حاضر در سطح خوب (43-37) قرار ميگيرد، اما با توجه به ميانگين سنی جمعيت مورد مطالعه (35سال) ميانگين امتياز شاخص تواناييکار مطلوب نميباشد. ويژگيهای فردی مانند سن و فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی از عوامل تاثيرگذار بر تواناييکار هستند. لذا پيشنهاد ميشود که برنامههای پيشگيری کننده مرتبط با بهبود سبک زندگی به منظور افزايش تواناييکار مورد توجه قرار بگيرد که از جمله اين موارد می توان به برقراری فعاليتهای مستمر ورزشی در کارخانه، عدم مصرف سيگار و برقراری رژيم غذايی مناسب جهت برخورداری از وزن ايدهآل اشاره کرد. ضمن اينکه توجه به وضعيت سلامتی و ظرفيتهای عملکردی پرسنل بايد در اولويت برنامههای حفظ و ارتقاء تواناييکار قرار بگيرد.
Background and aims : The ability of work is the basis of well-being for all of us. Many factors affect the work ability such as work and work condition, work organization and human resource. The aim of this study was to assess the work ability among car manufacturing workers and determine the relationship between the work ability index with individual characteristics and life style factors.
Methods : The study was a descriptive cross-sectional investigation. The subjects comprised of 271 workers with mean age of 35 years who occupied by a car manufacturing Company. They completed the Work Ability Index Questionnaire during semi interview sessions. The job groups of Painting Shop, assembling line, office department, and technical section were studied. Statistical tests including one-way ANOVA, t-test, Kruskal wallis were used for analyzing the relationship between work ability index and individual characteristic as well as life style factors. To test the distribution of work ability index score categories, a chi-square test was used and finally, Spearman correlation coefficient was used in order to determine correlation between the final of work ability index score with any of questionnaire items.
Results : The mean value of work ability index in this study was (37.67) with SD=5.87. The WAI categories were 17.71% in "excellent", 38.75% in "good", 36.16% in "moderate", and 7.4% in "poor" levels. Association between life style factors (obesity, smoking, exercise) and WAI was statistically significant (P< .0.001 ). Lower WAI was associated with increasing the age, high work experience and lower education (P<.0.001). Meanwhile, physical demand of the jobs was strongly associated with the WAI score (P<.0.001).
Conclusion : On the basis of Finnish Institute of Occupational Health, the value of work ability in current study was in good category(37-43); but, concerning the mean age (35 years) of the studied population the mean value of work ability is not appropriate. Individual characteristics, such as age and life style, are most effective factors on work abilities of the employees. Therefore, preventive programs relating to the work conditions as well as life style should be considered for improving the work ability. Some of these actions are establishing effective ergonomics evaluation and intervention programs, decreasing smoking rate, proposing appropriate diets to maintain ideal weight and functional capacity of the workers.