زمينه و هدف: "سيرکادين" تغييرات شبانهروزی فعاليتهای رفتاری و سوخت و ساز موجودات زنده است. بدن انسان دارای قابليتهای متفاوت رفتاری در طی شبانهروز ميباشد که هر 24 ساعت تکرار ميشوند. هدف از اين مطالعه تعيين روايی و پايايی پرسشنامه 11 سؤالی نوع سيرکادين، متناسب با شاغلين روزکار و نوبتکار جامعه ايرانی است.

روش بررسی: ترجمه و تطابق فرهنگی پرسشنامه طبق روش استاندارد ترجمه و باز ترجمه انجام شد. جهت تعيين روايی محتوا از نظرات 10 نفر از اساتيد اهل فن استفاده گرديد . در اين مطالعه 30 پرستار نوبتکار و 30 کارمند روزکار دانشگاه علوم پزشکی کرمان اقدام به تکميل پرسشنامه نمودند. برای بررسی پايايی از آلفای کرونباخ و برای تأييد روايی سازه پرسشنامه از تحليل عاملی استفاده شد . تجزيه و تحليل دادهها با استفاده از نرم افزار Lisrel 8.8 و spss18 انجام شد.

يافتهها: پرسشنامه CTI دارای دو حيطه ثبات ريتم سيرکادين و دامنه ريتم سيرکادين است. پايايی کل پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 76/0 محاسبه گرديد. آلفای کرونباخ دو حيطه ثبات و دامنه ريتم سيرکادين در پرستاران نوبت کار به ترتيب70/0 و 82/0 و مقدار اين شاخص در شاغلين روزکار دانشگاه به ترتيب مساوی 75/0 و78/0 بدست آمد. شاخص کيسر 79/0بدست آمد که بيانگر شرايط مناسب برای اجرای تحليل عاملی ميباشد؛ همچنين مقدار کای- دو کرويت بارتلت ( p-value< 0.0001 ) بدست آمده است که نشانگر همبستگی موجود بين متغيرهای مورد مطالعه ميباشد. تحليل مؤلفه‌های اصلی با دوران واريماکس انجام شد که با در نظر گرفتن يک مدل دو عاملی، 3/54 درصد از واريانس کل توسط دو عامل تبيين شد که 51/39 درصد به عامل اول و 82/14 درصد به عامل دوم اختصاص داشت.

نتيجهگيری: نسخه فارسی پرسشنامه CTI ابزاری روا و پايا جهت تعيين نوع سيرکادين ميباشد

  Background and aims : "circadian" is the changes of behavioral and metabolic activity during day and night in living organisms. The human body has circadian rhythm too, which is repeated every 24 hours. The aim of this study is to determine the validity and reliability of the 11Q of CTI questionnaire, according to Iranian workers society.

Methods : Translation and cultural adaptation of CTI questionnaire was performed according to standard methods of Translate & Back translate. The content validity was done using the opinions of 10 experts. In this study, 30 rotating shift worker (SW) nurses and 30 employees of Day worker (DW) from Kerman University of Medical Sciences completed their questionnaire. To check the reliability the Cronbach's alpha was used followed by factor analysis to confirm the validity of the questionnaire. Data analysis was performed using the Lisrel 8.8 and spss18 software.

Results : The questionnaire contains two domains: Rhythm stability of circadian and rhythm amplitude of circadian. Overall reliability of the questionnaire using Cronbach's alpha was calculated 0.76. Cronbach's alpha for amplitude and stability of rhythm for rotating nurse shift worker (SW) respectively was 0.70 and 0.82. Values of Cronbach’s alpha index for two domains were equal to 0.75 and 0.78 in day workers (DW) employees. The Kaiser index was 0.79, which indicates good conditions for the factor analysis. Chai-Square of Bartlett's test obtained (p-value< 0.0001) Shows the correlation between variables. Principal component analysis was performed with Varimax rotation analysis. With considering a two-factor model, 54.3% of the total variance was explained by two factors, the 39.51percentage was assigned with the first factor and 14.82% for the second factor.