زمينه و هدف: خستگی از ريسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی-عضلانیست و هدف ارگونومی پيشگيری از آن است. کاهش سطح عملکرد، ايمنی و سلامت شاغلان از پيامدهای خستگی هستند. اندازهگيری خستگی شغلی زمينهساز کنترل آن است. هدف اين مطالعه، فراهمسازی ابزاری معتبر و پايا به زبان فارسی برای سنجش خستگی شغلی ميباشد.
روش بررسی: اين مطالعه تحليلی بر روی 77 نفر از اپراتورهای مسئول پمپ در همدان انجام شد. توافق بين نظرات خبرگان و اعتبار نسخه فارسی فهرست خستگی شغلی سوئدی(Swedish Occupational Fatigue Inventory: SOFI) به ترتيب با ضريب کاپای کوهن و اعتبار محتوايی ارزيابی شدند. برای تعيين ساختار و عاملهای اصلی فهرست، از روش تحليل عاملی اکتشافی و برای تعيين پايايی نسخه ترجمه شده سوفی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. دادهها با استفاده از نرم افزار 16.SPSS تجزيه و تحليل گرديد.
يافتهها: ضريب توافق کاپای کوهن نشان داد توافق نظر بين خبرگان درخصوص نسخه ترجمه شده سوفی برابر با 812/0 با حدود اطمينان 95 درصد 622/0و 974/0است. با روش تحليل عاملی اکتشافی بعد از چرخش متمايل، 3 عامل از فهرست استخراج شد. ضريب پايايی هريک از 3 عامل عملکردی، جسمانی و ادراکی در نسخه فارسی حداقل 899/0و ضريب پايايی کل فهرست 921/0 تعيين گرديد. ضريب ثبات درونی فهرست مذکور 894/0بود.
نتيجهگيری: نتايج نشان داد نسخه فارسی زبان سوفی، روايی و پايايی مناسبی دارد. چون 3 عامل حاصل شده (عملکردی، جسمانی، ادراکی) 72% واريانس کل فهرست را تبيين ميکنند، ميتوان به مناسب بودن تعداد عوامل اعتماد نمود. اين فهرست میتواند به منظور پيشگيری از خستگی و برنامهريزی مداخلات مرتبط با سلامت کارگران به کار رود.
Background and aims: Fatigue is the risk factor of musculoskeletal disorders and the aim of ergonomics is prevention from it. Decline in employee’s performance, safety and health are consequences of fatigue. The assessment of fatigue is necessary for its control. This study is going to provide valid and reliable Persian version of Swedish Occupational Fatigue Inventory for measuring occupational fatigue.
Methods: This analytical study population was 77 filling-station operators in Hamadan. Concordance among ergonomic experts and validity of the Persian version of Swedish Occupational Fatigue Inventory were assessed with Cohen's Kappa coefficient and content validity, respectively. To determine structures and principles of inventory, exploratory factor analysis was used. Cronbach’s alpha coefficient was used to determine the reliability of SOFI-translated Inventory. SPSS.16 software was used for data analysis.
Results: In Persian version of SOFI ) P-SOFI ( , Cohen Kappa agreement coefficient among experts was 0.812, with 95% CI: 0.622, 0.974. In exploratory factor analysis after oblimin turning, three factors were extracted from the Inventory. Reliability coefficient of each 3 factors [functional, physical, conceptual] in Persian version was at least 0.899 and a reliability of 0.921 was determined for total inventory. Internal consistency coefficient of the inventory was 0.894.
Conclusion: The result indicated that P-SOFI has a fair validity and reliability. Whereas 3 obtained factors [functional, clinical and psychological] define the 72% of the total inventory variance, the appropriateness of the factors is reliable. This inventory can be applied for the prevention of fatigue and programming of health-related interventions in workplace.
Keywords: Occupational fatigueInventory, Ergonomics, Validity and Reliability