زمينه و هدف: پروانه کار يک سيستم مجوز کتبی برای کنترل خطرات فعاليتهای بالقوه خطرناک است. اگر چه اين سيستم به منظور تامين ايمنی و هماهنگی در بين فعاليتهای کاری مختلف برای اجتناب از تناقض به کار می رود، ولی خود مستعد خطای انسانی است. هدف از اين مطالعه ارزيابی کمی احتمال خطاهای انسانی در وظايف شغلی فرايند صدور پروانه کار در يک صنعت پتروشيمی بود.

روش بررسی: در اين مطالعه توصيفی مقطعی، ابتدا وظايف شغلی فرايند صدور پروانه کار با استفاده از روش واکاوی سلسله مراتبی (HTA) مورد واکاوی قرار گرفت. سپس عوامل موثر بر خطاهای انسانی در هر کدام از وظايف شغلی شناسايی شدند و با استفاده از آنها احتمال سبک های رفتاری مهارت بنيان (S.B)، قانون بنيان (R.B) و دانش بنيان (K.B) تعيين گرديد. در نهايت با استفاده از روش رويکرد مهندسی احتمال خطاهای انسانی برآورد گرديد.

يافته ها: بيشترين و کمترين ميزان احتمال خطای انسانی در بين وظايف شغلی صدور پروانه کار به ترتيب مربوط به وظيفه شغلی آزمايش گازهای قابل اشتعال (با احتمال 38%) وآزمايش گازهای سمی و تست اکسيژن (با احتمال 49/4%) بود. در بين سبک های رفتاری نيز بيشترين و کمترين احتمال به ترتيب مربوط به سبک رفتاری مبتنی بر دانش (با احتمال 60%) و سبک رفتاری مبتنی بر مهارت (با احتمال 14/7%) بود. در مجموع ميانگين احتمال خطاهای انسانی در وظايف شغلی صدور پروانه کار 1465/0برآورد شد.

نتيجه گيری: روش رويکرد مهندسی می تواند به عنوان يک روش کاربردی در ارزيابی احتمال خطاهای انسانی در فرايندهای کاری موثر مورد استفاده متخصصين ايمنی و فاکتورهای انسانی قرار گيرد.

Background and aims: Permit to work (P.T.W) is a formal written system to control certain types of work which are identified as potentially hazardous. Although P.T.W is a means of safety system and coordinating different work activities to avoid conflicts, it may be susceptible for human error. The purpose of this study was quantitative human error assessment using engineering approach in P.T.W in a petrochemical plant.

Method: In this cross-sectional study, P.T.W procedure was analyzed using Hierarchal Task Analysis (HTA). Then, performance shaping factors were identified and were used to estimate the probability including skill based (S.K), rule based (R.B) and knowledge based (K.B) behaviour modes. Finally, human error probability in all P.T.W tasks was estimated using engineering approach.

Result: Maximum and minimum probability of human error were for flammable gas testing (0.38) and toxic gas and oxygen testing (0.0449) respectively. Among behavioral modes, maximum and minimum probability were for K.B (0.60 ) and S.B (0.0714) respectively. The total human error probability for all job tasks of P.T.W, was estimated 0.1465.

Conclusion: Engineering approach technique, as a practical method, could be applied by safety and human factor specialists for quantification of human error probability in work processes.