期刊名称：CEDRUS: The Journal of Mediterranean Civilisations Studies
印刷版ISSN：2147-8058
电子版ISSN：2148-1431
出版年度：2020
卷号：8
页码：643-658
DOI：10.13113/CEDRUS.202033
语种：English
出版社：Mediterranean Civilisations Research Institute (MCRI)
摘要：Hasankeyf’in aşağı şehir olarak isimlendirilen Dicle Nehri kenarındaki kesimi, Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HEPP) Projesi’nin tamamlanmasıyla büyük bir bölümü su altında kalma tehdidi ile karşı karşıya bulunmaktadır. Bu alandaki kültürel mirasın belgelenmesi, korunması ve kurtarılmasına yönelik bütünleşik kurtarma projeleri oluşturulmuştur. Çalışmanın konusunu oluşturan Sultan Süleyman Cami Minaresi de, yeni Hasankeyf yerleşiminde oluşturulan arkeopark alanındaki yeni yerine bütünüyle taşınarak baraj gölü suları altında kalma tehdidinden kurtarılmıştır. Sultan Süleyman Cami Minaresi’nde gerçekleştirilen söküm işlemleri sonucu farklı seviyelerinden elde edilen derz/moloz dolgu harç örnekleri, çeşitli analitik metotlar kullanılarak arkeometrik yönden incelenmiştir. Sultan Süleyman Cami Minaresi’ne ait harç örnekler öncelikle görsel olarak incelendikten sonra yerinde ve laboratuvar ortamında fotoğraflanıp kodlanmıştır. Arkeometrik çalışmalar kapsamında örneklerin fiziksel, kimyasal ve petrografik özellikleri belirlenmiştir. Harçların birim hacim ağırlıkları ve gözeneklilik özelliklerine göre dayanım özellikleri belirlenmiştir. Bazik ortam şartlarındaki örnekler yüksek oranda suda çözünen tuzlar (anyonlar) içermektedir. Örneklerin ana agrega içeriğini kil/silt boyutundaki agregalar oluşturmaktadır. Petrografik yönden kireç türü bağlayıcı içeren harçlar genel özellikleri ile benzer halde dört farklı alt grup halinde sınıflandırılmıştır. Örneklerin agrega içeriğinde mukavemeti artırıcı olarak tuğla kırığı da belirlenmiştir. PED-XRF analizi ile harçların dolomitik özellik taşıdığı anlaşılmıştır.A large part of Hasankeyf that named the Lower city on the bank of the Tigris River the threat of being submerged with the completion of the Ilısu Dam and Hydroelectric Power Plant (HEPP) Project. Complementary rescue projects have been presented to document, conserve and rescue the cultural heritage within this area. The minaret of the Sultan Süleyman Mosque, the subject of this study, has been completely moved to its new location in the archeopark area created in the new Hasankeyf settlement and has been saved from the threat of being flooded by the dam lake. As a result of the dismantling operations of the minaret of the Sultan Süleyman Mosque, joint / rubble filling mortar samples that were obtained from different levels were examined archaeometrically using various analytical methods. The mortar samples from the minaret were first photographed and coded after being visually evaluated. The physical, chemical and petrographic properties of the samples were determined within the scope of archaeometric studies. The strength properties of the mortars were determined according to their unit volume weights and porosity properties. The samples contain highly water-soluble salts (anions) in basic conditions. The aggregate in clay / silt size constitutes the main aggregate content of the samples. Mortars containing petrographically lime type binders were classified into four different subgroups with similar characteristics. In the aggregate content of the samples, brick particles was also determined as increasing the strength. PED-XRF analysis revealed that the mortars employed for the minaret of the Sultan Süleyman Mosque at Hasankeyf have dolomitic properties.
关键词：trenHasankeyf; Sultan Süleyman Cami Minaresi; Arkeometri; Yapı Malzemeleri; XRF
