期刊名称：Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education
印刷版ISSN：1304-7639
出版年度：2022
卷号：23
期号：1
页码：1-21
DOI：10.21565/ozelegitimdergisi.761001
语种：Turkish
出版社：Ankara University Faculty of Educational Sciences
摘要：Introduction: There is a need for awareness raising activities from the preschool period about individuals with special needs. Children’s literature offers opportunities to enrich and deepen these studies. Examining the picture storybooks in the preschool period will be useful in increasing the awareness of children regarding individuals with special needs.Method: In this study, preschool picture storybooks published since 2000 about individuals with special needs were analyzed using content analysis. A total of 20 books were included. In this study that was carried out using assessment scales included in the international liteature, the personal characteristics, character traits, character depictions, character development, and information about the point of view of the story, as well as the relationships between characters with and without special needs were examined.Findings: Eight different special need conditions were identified in the 20 picture storybooks. Of the 20 books that were examined, physical disability in six studies, hearing impairment in four studies, intellectual disability in three studies, dyslexia in two studies, attention deficit and hyperactivity disorder in two studies, visual impairment in one study, autism in one study, and speech disorder in one study were the subject.Discussion: While the variety of these conditions were similar to previous studies, the results regarding character development and relationships between characters differed. This study identified picture storybooks that could raise awareness towards individuals with special needs and provided recommendations for reading programs.Giriş: Özel gereksinimli bireylere karşı toplumsal duyarlılığı artırmak ve onların yaşantılarını zorlaştıran birtakım davranışların önüne geçebilmek için okul öncesi dönemden itibaren yapılacak bilinçlendirme çalışmalarına ihtiyaç vardır. Çocuk edebiyatı, bu çalışmaları zenginleştirmek ve derinleştirmek adına olanaklar sunmaktadır. Okul öncesi dönemde, resimli öykü kitapları aracılığı ile gerçekleştirilecek okuma çalışmaları, özel gereksinimli bireylerle ilgili deneyimi olmayan çocukların söz konusu bireylere yönelik duyarlılıklarının artırılmasında yararlı olacaktır.Yöntem: Bu araştırmada, özel gereksinimli bireyleri konu alan ve 2000 yılından itibaren yayımlanmış olan okul öncesi dönem resimli öykü kitapları içerik analizi kullanılarak incelenmiştir. Toplamda 20 kitap bu çalışma kapsamında incelenecek kitaplar listesine dâhil edilmiştir. Uluslararası alanyazında yer bulmuş değerlendirme ölçekleri işe koşularak gerçekleştirilen bu araştırmada, söz konusu kitaplarda yer alan özel gereksinimli bireylerin kişisel özellikleri, karakter özellikleri, karakter tasvirleri, karakter gelişimleri ve hikâyenin bakış açısına ait bilgilerin yanı sıra özel gereksinimi olan ve olmayan karakterler arasındaki ilişkiler incelenmiştir.Bulgular: İncelenen 20 resimli öykü kitabında sekiz farklı özel gereksinim durumu tespit edilmiştir. İncelenen 20 kitabın altısında fiziksel yetersizlik, dördünde işitme yetersizliği, üçünde zihin yetersizliği, ikisinde disleksi, ikisinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, birinde görme yetersizliği, birinde otizm, birinde de konuşma bozukluğu konu edilmiştir.Tartışma: İncelenen kitaplardaki özel gereksinim durumlarının çeşitliliği benzer geçmiş araştırmalarla örtüşürken karakter gelişimi ve karakterler arası ilişkilere yönelik sonuçlar farklılık göstermektedir. Bu araştırma, özel gereksinimli bireylere yönelik farkındalık kazandırabilecek resimli öykü kitaplarını belirlemiş ve okuma programı önerilerinde bulunmuştur.
