摘要：Kültürel bir gösterge olan renkler (ak, kara, kırmızı, sarı, yeşil, mavi vb.) insanı bilişsel, fiziksel, psikolojik ve ahlaki açılardan nitelemektedir. Zira bu renk adları ilk anlamlarından sıyrılarak dilde ve kültürde metaforik (simgesel-sembolik) anlam ve kavramlara karşılık gelmektedir. Türkler ve Ruslar inanışları ile kültürlerinde ak ve kara renge farklı tutumlar sergilemişlerdir. Bu farklılıklar iki toplumun dillerine yansımakta ve açıkça dilin metaforlu ifadelerinde (deyim, atasözleri) görülmektedir. Bu bağlamda söz konusu çalışmada, ak ve kara renk adlarının Türk ve Rus dillerinde yüklendiği metaforik anlamlarının incelenmesi söz konusudur. Bu hedef için öncelikle ak ve kara renk adı içeren, insanı niteleyen söz ve ifadeler çeşitli Türkçe ve Rusça sözlüklerden taranmış ve belirlenmiştir. Daha sonra, seçilen söz ve ifadelerde ak ve kara renk adlarının anlambilimsel açıdan tahlili yapılarak taşıdıkları metaforlu anlamlar ortaya konulmuştur. İnceleme neticesinde, iki dilde de ak ve kara renk adları ile organ adlarının (yüz, göz, kaş, el, saç sakal, diş vb.) birlikte kullanımıyla insanın olumlu, olumsuz ve nötr yönlerinin nitelendiği anlaşılmıştır. Türkçede göz ve kaşların karalığı iyiliğin ve güzelliğin göstergesiyken, Rusçada ise kötülüğün, kötü niyetin, kıskançlığın ve alçaklığın ifadesidir. Türk dilinde insanoğlunun çaresizliği, üzüntüsü ve öfkesi gibi olumsuz his ve duyguları kara sözcüğüyle anlatılırken, Rus dilinde ise benzer duygular beyaz kelimesiyle ifade edildiği belirlenmiştir. Söz konusu iki dilde ak ve kara sözcüklerinin saptanan metaforik anlamlarının hem örtüştüğü hem de farklılaştığı anlaşılmıştır. Çalışmanın sonunda ise titizlikle gerçekleştirilen analizden elde edilen ak ve kara renk adlarının iki dilde karşılık geldiği anlam ve kavramlar derlenerek karşılaştırılmıştır.
其他摘要：Colors (white, black, red, yellow, green, blue, etc.), which are a cultural indicator, characterize people in terms of cognitive, physical, psychological and moral aspects. Because these color names are stripped of their initial meaning and correspond to metaphorical (symbolic-symbolic) meanings and concepts in language and culture. Turks and Russians have shown different attitudes to white and black color in their beliefs and cultures. These differences are reflected in the languages of the two societies and are clearly seen in the metaphorical expressions of the language (idioms, proverbs). In this context, the metaphorical meanings of white and black color names in Turkish and Russian languages are examined in that study. For this purpose, first of all, words and expressions describing human, including white and black color names, were scanned from various Turkish and Russian dictionaries and determined. Then, the names of the colors white and black in the selected words and expressions were analysed in terms of semantics and their metaphorical meanings were revealed. As a result of the examination, it has been understood that the positive, negative and neutral features of human beings are characterized by the use of white and black color names and organ names (face, eye, eyebrow, hand, hair, beard, teeth, etc.) in both languages. While the blackness of the eyes and eyebrows is a sign of goodness and beauty in Turkish, it is an expression of malice, bad intention, jealousy and meanness in Russian. It has been determined that negative feelings and emotions such as helplessness, sadness and anger are expressed with the word black in the Turkish language, while the same feelings are expressed with the word white in the Russian language. It has been understood that the determined metaphorical meanings of the words white and black in the two languages in question both overlap and differ. At the end of the study, the meanings and concepts that the names of white and black colors obtained from the meticulously carried out analysis correspond to in two languages were compiled and compared.
关键词：Türkçe;Rusça;ak;kara;insan;metafor;dil;anlam;kültür ve sembol
其他关键词：Turkish;Russian;white;black;human;metaphor;language;symbol and culture
