标题：علل تکرار رادیوگرافی‌های پری‌اپیکال در بخش رادیولوژی دانشکده دندان‌پزشکی و تأثیر آموزش بر کاهش آن
其他标题：Investigating the Causes for Repeating Periapical Radiographies in Radiology Department of School of Dentistry and the Effect of Education on its Reduction
摘要：مقدمه: با وجود خطرات ناشی از رادیوگرافی‌های مکرر، نظارت بر تکرار رادیوگرافی‌های دندانی می‌تواند بخشی از برنامه حفاظت در برابر اشعه باشد. هدف از این مطالعه، بررسی علل تکرار رادیوگرافی‌های پری‌اپیکال در بخش رادیولوژی دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی یزد و تأثیر آموزش بر تکرار آنها بود. روش‌ها: این مطالعه به روش نیمه‌تجربی انجام شد. پس از مراجعه بیمار به بخش رادیولوژی دهان، رادیوگرافی انجام شده توسط دانشجویان که دارای خطا بود، در محلی جمع‌آوری و فیلم مجدد برای تکرار به دانشجو تحویل گردید. از بین نگاره‌های دارای خطا در میان ترم، تعداد 300 نگاره به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت و 15 مورد انواع خطاهای تکنیکی و 13 مورد خطای ظهور و ثبوت فیلم‌ها بطور جداگانه در جدول ثبت شد. در میان ترم در مورد علل خطاهای ایجاد گردیده و روش برطرف کردن آن با حضور در اتاق رادیوگرافی و تاریکخانه آموزش کامل به دانشجویان داده شد. مجدداً این روش در پایان ترم تکرار و تعداد 160 نگاره دارای خطا جمع‌آوری و در جدول‌های قبلی یادداشت شد. برای بررسی از آزمون‌های آماری t، Z، مجذور کای، دقیق فیشر استفاده گردید. نتایج: قبل از مداخله، کل خطای دیده شده در 300 نگاره منتخب، 577 مورد و میانگین خطا در هر فیلم 92/1 بود. بعد از مداخله، فقط 350 عدد فیلم تکرار شد که از 160 نمونه انتخابی، 169 خطا ثبت شد که میانگین خطا در هر فیلم (05/1) و تفاوت آنها معنی‌دار بود. مداخله آموزشی انجام شده، نسبت نگاره‌های معیوب را بیش از 60 درصد کاهش داد. تعداد تکرار هر خطا قبل و پس از مداخله نیز با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نشان داد. نتیجه‌گیری: آموزش عملی و به موقع، سبب کاهش خطا در تکرار رادیوگرافی شد هر چند دانشجویان قبلا در کلاس‌های تئوری آموزش گرفته بودند. علل تکرار فیلم‌های رادیوگرافی باید دقیقاً بررسی و آموزش‌های مداوم به دانشجویان داده شود تا از انجام رادیوگرافی‌های غیر ضروری، میزان تابش اشعه، صرف وقت و هزینه و نارضایتی بیماران کاسته گردد.
其他摘要：Introduction: Despite quite a lot of risks resulting from repetitious radiographies, supervision on dental radiographies' repetition may serve as custody against radius. The aim of this study was to investigate the causes for repeating periapical radiography in radiology department of school of dentistry and the effect of education on repeatition reduction in Yazd University of Medical Sciences. Methods: This descriptive analytical study performed as quasi-experimental (before and after) trial. After patients' referral to department of oral and maxillofacial radiology, radiographies taken by students having faults were gathered in a place and once again the films were given to students. Among the erroneous graphs in the middle of the semester, 300 graphs were randomly selected and investigated. 15 cases for technical errors and 13 cases for developmental faults were recorded separately in tables. In midterm, the causes for faults taken place were discussed and students were fully educated on methods for avoiding these failures attending in radiography room and darkroom. After this educational period the process was repeated and at the end of the semester, 160 defected films were investigated and recorded in previous tables. Data was analyzed using t-test, Z, chi², Fisher exact test, and McNamara. Results: All observed errors before intervention were 577 types and the failure mean was1.92 in each film. Only 350 films were repeated after intervention that among 160 selected samples, 169 faults were recorded and failure mean turned to be 1.05 in each film and the difference is significant. Performing this educational intervention reduced the rate of erroneous graphs by more than 60 percent. The frequency of failure repetition also showed a significant difference before and after intervention. Conclusion: Error reduction in radiography repetition resulting from education is evident but it seems despite complete education in theoretical courses, the causes for repeating radiography films should be investigated suspiciously and continual education should be given to students in radiography room and darkrooms. It may reduce superfluous and unnecessary radiographies, decrease radiation process and observing rules on safekeeping against it, lessen the time spent and patients' dissatisfaction, and decline the heavy costs of film and developmental processing material in educational centers.
关键词：تکرار رادیوگرافی; خطا; پری‌اپیکال; رادیولوژی; دانشجویان; آموزش
