摘要：مقدمه: ارتقای یادگیری معنادار یکی از اهداف اصلی آموزشی است و عاملی مهم در ارتقای تفکر خلاق، تفکر انتقادی و توانایی حل مسأله در فراگیران است. از طرفی ارزیابی روند تحصیلی دانشجویان یکی از وظایف آموزشی اساتید است؛ لذا این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر دو روش آموزشی مبتنی بر سخنرانی و نقشه مفهومی، بر سطوح یادگیری شناختی و رضایت دانشجویان مامایی از ترسیم نقشه مفهومی در تکالیف دانشجویی انجام شد. روش‌ها: این مطالعه از نوع نیمه تجربی یک سوکور بود که به مدت ۸ جلسه طی ۲ ماه متوالی بر روی 35 دانشجوی مامایی دانشگاه علوم پزشکی قم در سال 1389 انجام گرفت. انتخاب نمونه‌ها به روش سرشماری بود. اطلاعات مربوط به یادگیری و رضایت دانشجویان توسط دو پرسشنامه محقق‌ساخته، جمع‌آوری و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل در سطح معناداری 05/0>p تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: تدریس به شیوه نقشه مفهومی نسبت به روش معمول (سخنرانی) در ارتقای سطوح بالای حیطه شناختی تأثیر معناداری داشت(24/3=t، 001/0=p)؛ هرچند تفاوت معناداری بین دو روش در سطوح ابتدایی حیطه شناختی به دست نیامد (06/0=p). همچنین در خصوص شیوه‌های مختلف ارائه تکالیف دانشجویی، ترسیم نقشه مفهومی بالاترین امتیاز (95/0 از یک) را کسب نمود. نتیجه‌گیری: از آنجا که روش آموزشی نقشه مفهومی، بر میزان یادگیری معنادار بیش از شیوه سخنرانی مؤثر بود و با توجه به محبوبیت بالای ترسیم نقشه مفهومی نسبت به سایر اشکال ارائه تکالیف درسی در میان دانشجویان، پیشنهاد می‌شود اساتید جهت دانش‌افزایی دانشجویان از این شیوه برای ارائه تکلیف استفاده نمایند.
其他摘要：Introduction: Promoting meaningful learning is one of the main objectives of education and an important factor in promoting creative thinking, critical thinking and problem-solving abilities in learners. Also, evaluating students’ learning is a teachers’ duty. The aim of this study was to compare the effect of teaching by lecture or concept mapping on cognitive learning levels of midwifery students and their satisfaction with concept mapping as the assignment. Methods: In a quasi-experimental study, 35 third-semester midwifery students in “maternal and child heath course were selected by census method in Qom University of Medical Sciences in 2011. Students received education using lecture or concept mapping (using web-based tools), respectively, for 8 sessions in 2 months. Two researcher-made questionnaires were used for assessing their knowledge and satisfaction. The collected data was analyzed using descriptive statistics and independent t-test. Results: Compared to conventional teaching, the concept mapping method had a significant effect (p=0.001, t=3.24) on promoting high levels of cognitive levels (meaningful learning). However, there were no significant differences between the two methods regarding lower cognitive domains (p=0.06). Also, among various forms of assignments, drawing a concept map received the highest score (0.95 out of 1). Conclusion: Considering the positive effect of concept mapping method on students’ meaningful learning, it is recommended this method be employed in teaching and also in student assignments for courses which require a deep learning and high level of understanding.
