摘要：مقدمه: مدرسان پرستاری باید روش‌های تدریسی را به کار ببرند که به جای یادگیری سطحی دانشجویان، باعث ارتقای یادگیری و یادداری در آنها شود. این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر آموزش به روش نقشه مفهومی و روش سخنرانی بر میزان یادگیری و یادداری درس پرستاری قلب و عروق در دانشجویان پرستاری انجام شد. روش‌ها: در یک مطالعه نیمه تجربی با طرح دو گروهی و با روش پیش‌آزمون- پس‌آزمون، 66 دانشجوی ترم 5 پرستاری دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ارتش در سال89-1388 انجام گرفت. با روش سرشماری و به روش تصادفی ساده، دانشجویان به دو گروه شاهد و تجربی تقسیم شدند. پس از اجرای پیش‌آزمون، دانشجویان گروه‌های شاهد و تجربی به مدت 8 جلسه و در طول 2 ماه به ترتیب تحت آموزش با روش سخنرانی و نقشه مفهومی توسط محقق قرار گرفتند. یک پس‌آزمون بلافاصله و آزمون یادداری 4 هفته بعد از اجرای دوره گرفته شد. برای جمع‌آوری داده‌ها، از آزمون پیشرفت تحصیلی محقق‌ساخته، متشکل از دو قسمت استفاده گردید، که سطوح دانش و یادگیری معنادار (درک و کاربرد) دانشجویان را در زمینه درس قلب و عروق بررسی می کرد. حداقل و حداکثر نمره قابل کسب از این آزمون، صفر و 40 بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون آماری آنالیز واریانس با اندازه‌گیری مکرر و تی مستقل استفاده شد. نتایج: میانگین نمرات یادگیری در گروه شاهد از (48/2±87/11) قبل از مداخله به (49/2±69/25) در پس‌آزمون و (37/3±21/21) در آزمون یادداری رسید. در گروه تجربی، میانگین نمرات یادگیری از (4/5±30/15) قبل از مداخله به (81/2±21/32) در پس‌آزمون و (84/2±72/26) در آزمون یادداری رسید. تفاوت میانگین‌ها در درون هر دو گروه از نظر آماری معنادار بود (05/0p<). میانگین تفاوت نمرات پس‌آزمون با پیش‌آزمون در گروه نقشه مفهومی (18/5±90/16) نسبت به گروه سخنرانی (12/3±81/13) اختلاف آماری معنادار داشت (934/2,t=005/0p<). نتیجه‌گیری: روش نقشه مفهومی مانند روش سخنرانی باعث ارتقای یادگیری و یادداری دانشجویان پرستاری می‌شود؛ ولی تأثیر روش نقشه مفهومی در ارتقای یادگیری و یادداری بیشتر از روش سخنرانی است.
其他摘要：Introduction: Nursing educators should use teaching methods that promote deep learning and retention. The aim of this study was to compare the effects of lecture and concept mapping approaches on the nursing students’ learning and knowledge retention in cardiovascular nursing course. Methods: In a quasi- experimental study on two groups with pre test -post test design, 66 fifth-semester nursing students were selected through census method and randomly divided into two groups (experiment and control). After pre test, control and experiment groups received education for 8 sessions during 2 month, either by lecture method or concept mapping, respectively. Then, they took the post-test and after 4 weeks the retention test. To gather data, an achievement test consisting of two parts and with a score range of 0-40 was used which evaluated students knowledge and meaningful learning in cardiovascular nursing course. The data were analyzed through repeated measure ANOVA and independent T tests. Results: The mean of exam scores in the lecture group changed from 11.87± 2.48 in pre test to 25.69±2.49 in post test and to 21.21±3.37 in retention test. The mean of learning scores in the concept mapping group changed from 15.30± 5.4 in pre test to 32.21±2.81in post-test and to 26.72±2.84 in retention test. The differences of mean scores were statistically significant within both groups (P<0.05). The mean of score increments from pretest to post test in concept mapping group (16.90± 5.18) was more than lecture group (13.81± 3.12, t=2.394, p<0.005). Conclusion: Both methods are effective ways to improve learning and retention scores in nursing students but concept mapping method is more effective.
