摘要：مقدمه: به منظور فهم فرایند توانمندسازی اعضای هیأتعلمی و افزایش ظرفیت دانشگاه در ایجاد جوی توانمند، بررسی راه‌کارها و عوامل تأثیرگذار بر توانمندی ایشان ضروری می‌نمود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی این عوامل، انجام و از این رهگذر به تهیه پرسشنامه‌ای ساختارمند برای ارزیابی توانمندسازی هیأت علمی یک دانشکده یا دانشگاه رهنمون خواهد شد. روش‌ها: در مطالعه‌ای توصیفی-تحلیلی با روش نمونه‌گیری در دسترس مبتنی بر هدف، دیدگاه 53 عضو هیأتعلمی دانشگاه‌های علوم پزشکی شیراز و جهرم، بررسی شد. ابتدا، از طریق مستندات موجود و همچنین نظر خبرگان، لیست اولیه راه‌کارها تهیه و روا و سپس، پرسشنامه در مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت تدوین و پایا گردید(85/0=آلفای کرونباخ) و در اختیار افراد مورد پژوهش گذارده شد. از تحلیل عامل اکتشافی جهت تعیین ساختار زیربنایی پرسشنامه و برای ارزیابی کفایت تعداد نمونه و تناسب تحلیل برای شناسایی ساختار به ترتیب از شاخص KOM و آزمون بارتلت استفاده شد. برای محاسبه میانگین رتبه نظرات از نتیجه‌ی فرعی آزمون فریدمن استفاده گردید. نتایج: متغیرهای "مشارکت‌دهی در فعالیت‌ها"، "پاداش متناسب با پیشرفت کاری"، و "پاداش به نوآوری‌ها" با میانگین رتبه به ترتیب 68/17، 79/16 و 42/16، دارای بیشترین تأثیر و سیستم ارزشیابی عملکرد از طرف دانشجویان (میانگین رتبه: 86/9) و گروه آموزشی مرتبط (میانگین رتبه: 7/7) دارای کم‌ترین تأثیر بودند. نتایج تحلیل بارتلت و اندازه‌گیری مقدار شاخص KOM نشان داد که داده‌های موجود برای تحلیل مناسب هستند. 9 عامل دارای مقدار ویژه بیش از یک شدند که در مجموع، 5/74% از کل واریانس متغیرها را تبیین کردند. نتیجه‌گیری: راه‌کارهای متعددی در توانمندی اعضای هیأتعلمی در محیط کار ضروری هستند که از آن جمله می‌توان دسترسی به فرصت‌ها، اطلاعات، حمایت و پشتیبانی و منابع را نام برد. انگیزش مؤثر به همراه احساس ارزشمندی و اثربخشی می‌تواند مسیر توانمندی را تسهیل کند؛ که در این زمینه مدیریتی کارآمد و مبتنی بر اصول دموکراتیک و مشارکت می‌تواند بسیار راه‌گشا باشد.
其他摘要：Introduction: Study of faculty members’ viewpoints seems to be necessary in order to understand the empowering procedure of faculty members and university development to create a potent atmosphere. Therefore, this study was conducted to assess, recognize and prioritize these factors and accordingly a guide to develop a structured questionnaire, to be used for assessing faculty empowerment in a school /university. Methods: In a descriptive-analytical study, using purposive convenience sampling method, the viewpoints of 53 faculty members of Shiraz and Jahrom medical universities were evaluated. First, using existing literature as well as experts’ opinions, the initial list of strategies was developed and validated then, a questionnaire based on 5-point Likert-scale was developed and its reliability was confirmed (Cronbach’s Alpha Coefficient=.85) then it was delivered to study population. Underlying structure of questionnaire was determined by exploratory factor analysis. Bartlett test and KOM index were respectively used for evaluating the sampling adequacy and appropriateness of analysis for structure identification. Friedman test was used for calculating viewpoints’ mean scores. Results: The variables of "Participation in academic activities", "allocating rewards according to professional progress", and "allotting rewards for innovations" showed the highest effectiveness (the means were 17.68, 16.79 and 16.42 respectively). On the other hand, performance evaluation by the students (Mean Rank: 9.87) and the relevant department (Mean Rank: 7.7) showed a minimal effect. The results of Bartlett's analysis and KOM measure showed that the collected data was appropriate for factor analysis. Nine factors having value more than 1 were identified which elucidated 74.5% of total variance of all variables. Conclusion: Several strategies are necessary for faculty members’ empowerment and to enforce workplace development such as access to opportunities, information, support, and resources. Moreover, effective motivation along with sense of being valued and efficient could facilitate the empowerment process. Hence, a well-organized administration based on democratic and collaborative principles could ease this procedure.
关键词：توانمندسازی; اعضای هیأتعلمی; عوامل مرتبط; پرسشنامه ساختارمند
其他关键词：Empowerment; faculty members; related factors; structured questionnaire.
