هدف : شناسایی مسیری که بیماران روانی برای دسترسی به خدمات روانپزشکی طی می‏کنند، میزان مراجعه آنان به‏ پزشکان عمومی، سایر متخصصان، مراکز بهداشتی- درمانی، درمانگران سنتی، به کار بردن داروهای گیاهی و چگونگی‏ ارجاع ایشان به مرکز آموزشی- درمانی امام حسین(ع) هدف این پژوهش است. روش: با استفاده از یک پرسشنامه 23 ماده‏ای، 256 نفر (109 زن و 147 مرد) از مراجعه‏کنندگان به این مرکز مورد بررسی قرار گرفتند. این افراد براساس‏ نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند، میانگین سنی آنان 2/14+-9/28 سال، 41% متأهل و 5/55% مجرد بودند. برای‏ تجزیه و تحلیل یافته‏های پژوهش آزمون خی دو به کار گرفته شد. یافته‏ها: نتایج نشان داد که 3/84% از افراد مورد بررسی‏ در نخستین اقدام برای درمان بیماری فعلی خود به پزشکان و مراکز درمانی و 5/14% به درمانگران سنتی و درمانهای‏ جایگزین مراجعه نموده بودند، 5/42% از کل افراد در طول مدت بیماری خود به دعانویس مراجعه کرده بودند. 7/65% از مراجعه‏کنندگان به مرکز مورد بررسی، توسط بستگان، دوستان و آشنایان به این مرکز معرفی شده بودند. میانگین فاصله‏ زمانی میان بروز نخستین نشانه‏های بیماری تا مراجعه به نخستین درمانگر، 2/2+-08/4 سال و میانگین فاصله زمانی میان‏ بروز نخستین نشانه‏های بیماری تا مراجعه به روانپزشک یا مرکز روانپزشکی 6/3+-4/5 سال بوده است. نتیجه: نتایج‏ نشان داد که درمانگران سنتی هنوز نقش مهمی در جذب بیماران دارند و نزدیک به یک‌چهارم بیماران پس از مزمن شدن بیماری به‏ روانپزشک مراجعه می‏کنند.

Objectives: The survey was designed to identify which pathways psychiatric patient go through in seeking psychiatric services, how often they visit general physicians, other specialists, health care centers, and traditional healers, whether they use herbal medicine, and how they refer to Imam Hussein General Hospital Psychiatric Training Center. Method: 256 Patients (109 female and 146 male) who refered to the center were studied by administering a 23 items questionnaire. They were selected through random sampling. Their average age was 28.9±14.2 years. 41% were married and 55.5% were single. The findings were analyzed through chi², Findings: The results demonstrated that, as the first step in seeking treatment, 84.3% of subjects visited physicians and medical centers, 14.5% turned to traditional healers and alternative treatments. 42.5% of all cases had turned to sorcerers. 65.7% had been refered to the center by relatives and friends. The average time interval between appearance of the first symptoms and first visiting the physician/healer was 2.2±4.08 years and the average time interval between appearance of the first symptoms and referring to psychiatrists or psychiatric centers was 3.6±5.39 years. Findings: The results demonstrated that traditional healers still play an important role in attracting patients, and that 14

14