摘要：زمینه و هدف: آزبست بطور وسیعی در تولیدات صنعتی همچون ورق‌های سیمان آزبستی، لوله‌های سیمان آزبستی، کلاچ و لنت ترمز، صفحات عایق الکتریکی و گرمایی ، کانال های تهویه و غیره کاربرد دارد. مواجهه گروه‌های مختلف شغلی و غیر شغلی با این ماده سرطان‌زا و ضرورت تعیین میزان مواجهه کارگران با آزبست در صنایعی که از این ماده استفاده می کنند باعث توسعه روش‌های متنوع مطالعه غلظت الیاف هوابرد آزبست شده است. روش بررسی: در این مطالعه از فرایندهای مختلف یک کارخانه تولیدی ورق و لوله‌های سیمان آزبستی در تهران تعداد 90 نمونه بر روی فیلتر غشایی مخلوط استر سلولزی جمع‌آوری شد. مراحل آماده سازی نمونه روی نیمی از هر فیلتر مطابق روش نایوش7400 انجام شد و جهت شمارش الیاف آزبست از میکروسکوپ فازکنتراست نوری استفاده گردید. نیمه دیگر فیلتر نیز جهت تعیین عناصر تشکیل دهنده الیاف موجود در هوای محیط کار با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: دامنه غلظت الیاف آزبست با استفاده از روش نایوش 7400، 44/0-02/0 به دست آمد. از مجموع 90 نمونه تهیه شده ، 50 درصد مقادیر بالاتر از حدود مواجهه شغلی را نشان دادند. آلوده‌ترین مکان در این صنعت سالن آسیاب ضایعات با میانگین غلظت الیاف 05/0±37/0بود و تمامی نمونه‌های این قسمت مقادیری بالاتر از حدود مجاز مواجهه شغلی را به خود اختصاص دادند. مطالعه نمونه‌ها به کمک میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز نشان داد که نوع الیاف موجود در نمونه ها کریزوتایل می باشد. نتیجه گیری: بالاتر بودن بیش از 50 درصد نتایج شمارش الیاف آزبست از نمونه‌های جمع آوری شده در این صنعت نسبت به حدود تماس شغلی می تواند پیامد‌های ناگواری از جمله افزایش احتمال بروز بیماری‌های مرتبط با استنشاق الیاف آزبست را در آینده در پی داشته باشد. همچنین راهبرد‌های پیش‌گیرانه در مطالعات بهداشت حرفه‌ای ایجاب می‌کند که پس از گذشت 50 سال از مصرف آزبست در صنایع ایران، متخصصین کشور بتوانند هم‌زمان به چند روش ساده و دقیق در ارزیابی الیاف آزبست دسترسی داشته باشند و از این رو باید در کنار روش نایوش 7400، توسعه سایر روش های میکروسکوپی از جمله میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد توجه قرار گیرد
其他摘要：Background and aims : Asbestos minerals are divided into two main groups including serpentine and amphiboles and each has one or more subgroups. These minerals have been used in industrial products such as cement-asbestos sheet and pipe, brake shoe, clutch and insulation materials. Occupational and non - occupational exposures by this carcinogenic material have caused to develop several methods to evaluate airborne asbestos fibers. But in this way, NIOSH 7400 as the conventional method has some shortages that confirm necessity of studying of other microscopic methods in asbestos fibers evaluation. Methods: In this study, 90 samples from different points of a cement- asbestos industry in Tehran (IRAN) have been collected on MCE filters. According to NIOSH 7400, half of each filter was prepared and then fiber counting was accomplished by phase contrast microscopy. The other part of filters were used for identification of asbestos fibers types by scanning electron microscopy. Results : According to NIOSH 7400, fibers concentration range were determined 0.02 – 0.44 . The maximum concentration of airborne asbestos was 0.37±0.05 that was related to recycling process. Study of elemental composition of fibers by scanning electron microscopy confirmed that the type of fibers was chrysotile. Conclusion: More than 50 percent of collected samples in this industry have concentrations above occupational exposure limits that may increase asbestos related diseases in the future. The preventive approaches in occupational health studies necessitate that in order to evaluate airborne asbestos fibers, the occupational hygienists need to be access to several methods. Therefore development of other microscopic methods such as scanning electron microscopy besides NIOSH 7400, must be considered.
