摘要：زمینه و هدف: آلودگی صوتی یکی از عوامل خطرزا در محیط زیست انسانی است که می‌تواند سلامتی روحی ، روانی و جسمی انسان را به صورت جدی به مخاطره اندازد. یکی از منابع مهم این آلودگی ، صدای ناشی از ترافیک و حمل و نقل شهری به ویژه سیستم راه آهن شهری (مترو) در محیط زیست می‌باشد . در این مقاله به بررسی و ارزیابی وضیعت صدا در کابین راهبرها و داخل واگن مسافری قطارهای متروی تهران وحومه پرداخته شده است. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی تراز صدا و آنالیز فرکانس صدا در قطارهای خطوط یک، دو، چهار و پنج مترو که هم اکنون از خطوط فعال در شهر تهران و حومه می‌باشند، در 354 نقطه مورد اندازه گیری و ارزیابی قرارگرفته است که 96 نقطه در داخل کابین راهبر و 258 نقطه در داخل واگن قطارها به مدت یک هفته در طی روز در دو وضعیت حرکت و توقف قطار انجام شده است. ارزیابی صدا بر اساس استاندارد هوای آزاد مصوب شورای عالی محیط زیست ایران و سازمان ACGIH انجام شد. همچنین قطارهای مترو از نظر آلودگی صوتی بر اساس نوع قطار ( TM , DC , AC ) با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. برای اندازه گیری صدا از دستگاه آنالیزور دار کالیبره شده مدل450/490 CEL– استفاده گردید و داده‌ها با استفاده از روش‌های توصیفی آماری و آزمون t و آنالیز واریانس توسط نرم افزار 18 SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین تراز معادل صوتی محاسبه شده داخل واگن در حین حرکت برابر dBA 9/71 که به طور معنی داری بیشتر از حد استاندارد ( dBA 65) می‌باشد (01/0> P ) . در صورتی که میانگین تراز معادل صوتی محاسبه شده داخل کابین در حین حرکت برابر dBA 3/73 که به طور معنی داری کمتر از حد استاندارد ( dBA 85) می‌باشد (01/0> P ) . بین میانگین تراز فشار صوتی (داخل واگن و کابین راهبر ) در موقعیت حرکت با توقف اختلاف معنی داری وجود دارد(01/0> P ) اما اختلاف معنی داری بین تراز فشار صوتی داخل واگن و کابین راهبرها در موقعیت حرکت وجود نداشت (5/0 p= ). در داخل واگن در فرکانس‌های مختلف اختلاف معنی داری بین متوسط تراز فشار صوتی در موقعیت حرکت و توقف وجود ندارد (5/0= P ) . اما این مطلب در مورد کابین در فرکانس‌های 500 و 250 اختلاف معنی داری بین متوسط تراز فشار صوتی در موقعیت حرکت و توقف وجود دارد (01/0> P ). قطار های نوع TM 1 و TM 2 از لحاظ متوسط تراز معادل صوتی و فشار صوتی در یک سطح (677/0= P ) و قطار های نوع AC و DC هم در یک سطح قرار دارند (5/0= P ) که به ترتیب متوسط صدا در آن‌ها برابر 5/69 و 73 می‌باشد. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که میانگین تراز معادل صوتی در داخل کابین‌ها کمتر از حد مجاز اما در داخل واگن‌ها بیشتر از حد مجاز است؛ لذا اقدامات کنترلی و اصلاحی برای کاهش صدا در داخل واگن‌ها ضروری به نظر می‌رسد.
其他摘要：Background and aims: Noise pollution is one of the risk factors of the human environment that may seriously threat physical and mental health of human beings. One of the main sources of this type of pollution is the noise produced by urban transportation and traffic, particularly subway in the environment. This article aims at study and evaluation of the noise condition in drivers’ cabin and inside wagons of the subway of Tehran and the suburbs. Methods: Noise level and noise frequency analysis in the trains of lines one, two, four and five of the subway which are among the active lines of Tehran subway and the suburbs have been measured and evaluated at 345 points within one week over two days while the train was moving and stopped of which 96 points were located inside the driver’s cabin and 258 points were in wagons. Noise was evaluated based on Free Air Standard approved by the Environment Higher Council of Iran and ACGIH Organization. The subway trains were also compared regarding noise pollution based on type of the train (TM, DC, AC ). Calibrated analyzer instrument, model CEL-450/490 was used to measure noise and the data were analyzed by statistical descriptive methods, t-test and analysis of variance by SPSS18 software. Results: Mean equivalent noise level measured in the moving wagon was equal to 71.9 dBA that is significantly higher than the standard level (65 dBA) ( P In case the mean equivalent noise level measured in the moving cabin is equal to 73.3 dBA, that is significantly less than the standard level (85 dBA) (P There is a significant difference between mean noise pressure level in wagon and in driver’s cabin while moving and stoppage (P Conclusion: The results obtained in this research showed that the mean equivalent noise level in the cabins is less than the authorized limit however, it is higher than the authorized limit in the wagon. Therefore, it seems necessary to take control and prevention measures for noise reduction inside wagons.
