摘要：زمینه و هدف: ارزیابیHSE پیمانکار یکی از موضوعات مهم مورد نظر کارفرما به شمار می‌رود که در انتخاب یک پیمانکار نقش دارد. روش مناسب ارزیابی می‌تواند نقش مهمی در انتخاب پیمانکار شایسته بازی کند. در این مقاله یک روش جدید ارزیابی HSE پیمانکاران در مرحله پیش از عقد قرار داد ارائه شده است. روش بررسی: به منظور تدوین این روش جدید، پیمان‌ها به سه رده مختلف پیشرفته، متوسط و مقدماتی تقسیم‌بندی شدند. سپس پرسشنامه اطلاعات HSE پیمانکار برای بررسی وضعیت پیمانکار پیش از ورود به مناقصات در قالب 40 سئوال تنظیم گردید. جهت امتیازدهی به پرسشنامه مذکور و تعیین رتبه پیمانکار، 29 شاخص برای ارزیابی اولیه HSE پیمانکار مطابق با سئوالات پرسشنامه مذکور و در قالب هفت عنصر مدل HSE انجمن بین‌المللی تولیدکنندگان نفت و گاز تدوین گردید. با توجه به اینکه نقش هر شاخص، در هر یک از سه سطح پیمانی تعریف شده متفاوت است لذا، عناصر هفتگانه مدل HSE به تفکیک سطوح پیمان وزن‌دهی شدند. براساس وزن‌های بدست آمده، شیوه امتیازدهی پیمانکاران در هر سطح پیمان مشخص گردید. سرانجام، پیمانکاران براساس امتیاز کسب کرده از ارزیابی HSE خود در 4 گروه A، B، C و D رتبه‌بندی شدند. یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که وزن عناصر مدل HSE در هر رده از پیمان‌های سه گانه متفاوت است. در پیمان‌های پیشرفته و متوسط، تعهد و رهبری (به ترتیب با ضریب 9/4 و 3/4) و در پیمان‌های مقدماتی اجرا و پایش (با ضریب 3/3) دارای بیشترین وزن می‌باشند. همچنین خط مشی و اهداف راهبردی در هر سه گروه پیمان دارای کمترین وزن (در پیمان‌های پیشرفته 4/4، متوسط 6/3 و مقدماتی 4/2) می‌باشند. براساس روش رتبه بندی ارائه شده حداقل امتیاز کسب شده لازم برای واگذاری یک پیمان سطح 1 (پیشرفته) به یک پیمانکار رتبه A مساوی 537 و حداکثر امتیاز کسب شده برای یک پیمانکار رتبه D جهت احراز یک پیمان سطح 3 (مقدماتی) مساوی 123 می‌باشد. نتیجه‌گیری: با روش رتبه بندی پیشنهادی می‌توان کلیه پیمانکاران را در مرحله پیش از عقد قرارداد ارزیابی نمود.
其他摘要：Background and aims: Evaluation of the contractor’s HSE is a key issue for the employer that influences the selection of a contractor. An appropriate method of assessment can play a significant role in the selection of qualified contractors. This paper presents a new method for ranking of contractor’s HSE at pre-contract stage of a project. Methods: To develop this new evaluation method, the c ontracts were categorized in 3 groups of advanced, medium and preliminary. In order to pre-assess the contractors’ status prior to their participation in bids, an HSE data questionnaire was developed in the frame of 40 questions. Then 29 indices were developed for primary HSE assessment based on International Association of Oil and Gas Producers (OGP). Because the role of each index is different in each category of contracts thus, seven elements of HSE model were weighted on the basis of contract category. Contractors scoring system was developed in each category of contract based on the obtained weights. Finally the contractors were categorized in four groups of A, B, C and D based on their scores obtained from their HSE evaluation. Results: The results revealed that each term of HSE have different weight in each contract category. In advanced (group 1) and medium (group 2) contracts, the leadership plus commitment (coefficient of 4.9 and 4.3 respectively) and in preliminary contracts the execution and monitoring (coefficient 3.3) have the highest weights. The Strategy and goals have the minimum weight in all 3 types of contracts (e.g. 4.4 in advanced, 3.6 in medium and 2.4 in preliminary contracts). The minimum score required for an A group contractor to get an advanced contract is 537 while the maximum score of a D group contractor to obtain a preliminary contract is 123. Conclusion: The new developed method is able to rank the HSE of contractors prior to sign the contract.
