摘要：Çalışmamızın konusu Tefsir Usûlü alanında bugün elimizdeki en eskikaynak olan Abdullah b. Vehb (ö. 197/812)’in ‘Ulûmu’l-Kur’ân’a ilişkinel-Câmi‘ adlı eseri ve ondan yarım asır sonrasına ait Muhâsibî (ö.243/857)’nin Kitâbu Fehmu’l-Kur’ân ve Ma‘ânîh adlı kitabıdır. Karşılaştırmalıolarak her iki müellifin entelektüel hayatı ve düşünce biçimindenhareketle eserlerinin muhtevasını, aralarındaki anlayış farklılıklarınıve farklı yaklaşımlarının arka planını, zihniyet dünyalarını venihayet genelde İslam düşüncesi ve ilim-kültür tarihi özelde de TefsirUsûlü için ne anlama geldiğini ortaya koymaya çalışacağız. Amacımızdaha kapsamlı bir çalışmalarla ilk dönemdeki Ulûmu’l-Kur’ân ve usûlmeselesine ilişkin daha kapsamlı tablonun ortaya çıkarılmasına bir ilkadım oluşturmaktır.
其他摘要：The topic of this paper is the evaluation of the earliest origions ofmethodology of tafsir/commantary. We will make our evalution of twomain sources, al-Câmi and Kitâb Fahm al-Qoran wa Ma’ânih, writtenby Abd Allah b. Wahb (d. 812) and al-Muhasibi (d. 857). In our aticlewe are going to take up entellectual life of these prominent personsand their way of thought. The aim of this article is to put forward themantality differences between two persons and their understanding ofthe Qoran, background of Islamic thought, and their contributions tothe methodology of tafsir.
关键词：İbn Vehb; Muhâsibi; tefsir usûlü; el-Câmi;Fehmu’l-Kur’an; akıl; rivayet
