摘要：Bu çalışmamızın temel amacı, varlığın imkânı konusunu İbn Rüşd veGazali’ye göre ortaya koymaktır. İslam filozoflarında imkân, âleminezelilik ve hudûsunu belirlemede önemli bir yere sahiptir. Bu doğrultudaimkânın yanı sıra imkânsızlık ve zorunluluk da önemlidir. Ancakçalışmamız büyük oranda imkân üzerinde odaklanacaktır. Çünkü zorunluvarlığın yaratılması söz konusu olamaz. İmkânsızın ise varlığındansöz edilemez. Geriye mümkün varlık kalmaktadır. Bu noktadatartışmalar imkân konusunda yoğunlaşır. İmkân, mümkün varlığıntemel niteliğini ifade eder. İmkânla ilgili tartışmalar genel olarak ikibaşlık altında toplanabilir. Birincisi: İmkânın belirlenmesinde ve netleştirilmesindeGazali ve İbn Rüşd’ün ölçütleri nelerdir? İmkânı belirleyenunsur akla uygunluk mudur yoksa Allah'ın kudret, ilim ve iradesimidir? İkincisi: İmkânın dış dünyada varlıksal bir boyutu var mıdır?Bu soru da iki temel tartışma etrafında yoğunlaşmaktadır. İmkân birdayanağı gerektirir mi? İmkân gibi tümel kavramların dış dünyada birkarşılığı var mıdır? Çalışmamızda bu yönleriyle İbn Rüşd ve Gazali’ninimkân anlayışlarını inceleyeceğiz.
其他摘要：The main aim of this study is to evaluate the possibility of existenceaccording to Ibn Rushd and Ghazali. Possibility takes an importantplace in Islamic philosophers with respect to the eternity of the universeand creation (hudûth). In this respect, besides the possibility,the impossibility and necessity are also important. However, thisstudy will concentrate on possibilty to large extent. Because the creationof “necessary being” is not possible. Furthermore, the existenceof “impossible” can even not be mentioned. The “possible being”leaves behind. At this point the discussions concentrate on the subjectof the “possibility”. The possibility refers to the quality of thepossible entity. The investigations about the possibility can be summarizedunder two headings. At the first: What are the measures of Ibn Rushd and Ghazali at the point of determining and clarifying of the possibility? Is the criteria determining the possibility, reasonable or is it the will, omnipotence and wise of God? At the second: Is there an ontological extent of possibility in the reality? This question intensifies around two basic discussions. Does the possibility necessitates a substrate? Is there an equal of the universal conceptions like possibility in the reality? In this article we will evaluate the understanding of possibility view of Ibn Rushd and Ghazali in this respect.
关键词：İmkân; İmkânsızlık (İmtina); Kuvve-Fiil; Heyula;Tümeller; Gazali; İbn Rüşd.
其他关键词：Possibility; Impossibility; Potential-Actual; Prime Matter;Universal; Ghazali; Ibn Rushd (Averroes).
