期刊名称:Researches in Mystical Literature (Gawhar-i Guya)
印刷版ISSN:2008-3130
电子版ISSN:2476-3292
出版年度:2009
卷号:2
期号:3
页码:75-90
语种:Persian
摘要:اخلاق یکی از سه قسم حکمت عملی است. متکلّمان اسلامی به اقتضای مباحثی چون عدل الهی، وعد و وعید، جبر و اختیار و... به نحوی درگیر این مسأله شدهاند وحتی وجه فارق دو نحله کلامی معتزلی و اشعری را می توان در این موضوع دانست. مولانا جلالالدین محمّد بلخی نیز به دلیل آن که یک سنّی حنفی اشعری است؛ قاعدتاً میبایست از دیدگاه متکلمان اشعری در این باب پیروی کند. در این مقاله با ذکر مواضعی از مثنوی معنوی که در آن از فعل اخلاقی سخن رفته است کوشیدهایم، اقوال مولانا را با ترازوی کلام اشعری بسنجیم. حاصل این که مولوی با بیانی شاعرانه و از موضع یک صوفی، فلسفه اخلاق اشعری را با قرائتی عرفانی در مثنوی می پرورد. نظرگاه مولانا در باب اخلاق، بیشباهت به اندیشههای عارفانه کیرکگور فیلسوف دانمارکی قرن نوزدهم، نیست. او با قائل شدن ساحتهای سه گانه حسی،اخلاقی و دینی برای حیات بشری، برای افعال بظاهر نامعقول آدمی توجیات خاصی ارائه می کند که حکایت از برتری نهادن ایمان بر عقل دارد.تطبیق آرا او با مولانا از موضوعات این مقاله است.
其他摘要:“Ethics” is one of the three branches of practical philosophy which Islamic philosophy has borrowed from Greek philosophy. Following the issues such as divine justice, divine promise, determination and alike, Islamic theologians have been somehow involved with the issue of moral philosophy. This issue, even, can be considered as the distinguishing aspect of the two theological schools of Mo’tazeli and Ash’ari. Being as a Hanafi-Ash’ari Sunni, Mowlana Jalaleddin Mohammad Balkhi (Rumi) must follow the Ash’ari theological view in this issue. The aim of this essay is to measure Rumi’s views on ethics by citing some words from Masnavi in which he spoke about moral action. It will be concluded that Rumi, as a Suffi and by using a kind of poetic language, has developed the Ash’ari moral philosophy through a mystical approach in Masnavi. Rumi’s views on ethics are not so dissimilar to the Nineteenth century Danish philosopher’s mystical thoughts, i.e. Soren Kierkegaard. Holding the three spheres for human life, i.e. aesthetic, ethical and religious spheres, he justifies some apparent human irrational actions. This means that for him “faith” has preference over “reason”. Comparing his views with Mowlana’s thoughts is the main concern of the present essay.
关键词:کلام اشعری; مولوی; مثنوی; فلسفه اخلاق;فلسفه قرن نوزدهم;کیرکگور
其他关键词:Ash’ari theology; Rumi; Masnavi; moral philosophy; Nineteenth century philosophy; Kierkegaard