摘要：U radu se analiziraju mirovni pokreti u Zapadnoj Evropi koji se sve više nameću kao radikalna alternativa konsolidiranim politikama i kulturama. Oni nisu samo promišljena intelektualna borba protiv »evro-raketa« američkog i sovjetskog porijekla, nego i masovni protest zapadnoevropskog javnog mnijenja protiv tzv. »programa donaoružavanja« evropskih članica NATO-a i »proračunatog nuklearnog rizika« odnosno protiv više nego očigledne podčinjenosti evropskih zemalja američkim strateškim odlukama. Glavne kvalitete tih pokreta, čija je aktivnost ušla u sve pore građanskog društva, upravo su njihova masovnost i autentičnot, izbjegavanje patronata dominirajućih političkih partija i ideologija, te izazivanje snažne politizacije i aktivnog opredjeljivanja masa. Kao jedan od inicijatora pokreta često nastupa crkva. Osnovna vanjskopolitička karakteristika ovih pokreta, sa kojima se ubuduće mora ozbiljno računati čak i u smislu utjecaja na globalne bipolarne odnose SAD — SSSR ili barem na neke važnije koordinate odnosa Istok — Zapad i Sjever — Jug, je njihova antiblokovska usmjerenost. Po autentičnosti njihove platforme i pokušaju promišljanja mogućih »obrambenih alternativa«, te postavljanju radikalnih pitanja o tehničkoj i moralnoj razložnosti vojnih doktrina koje se već provode i o teškoćama da se ove potonje usklade s jednoglasno potvrđenim načelima nacionalne nezavisnosti, narodnog suvereniteta, demokratske kontrole državnih aparata i politika — mirovni pokreti na Zapadu razlikuju se od postojećih klasičnih mirovnih organizacija (u nekim zemljama organiziranim »odozgo« od establishmenta), koje su često pod jakim pritiscima, pa i utjecajima pragmatičkih potreba i interesa »grube politike«. Iako se pretežno okupljaju i djeluju u nacionalnim okvirima, osnovni ciljevi tih pokreta slični su ili identični: zalaganje da se vrati smisao i dosljednost pojmu koji je izgubio vlastito zašto — da obrana zaista služi obrani.
