期刊名称：History Studies : International Journal of History
印刷版ISSN：1309-4688
电子版ISSN：1309-4173
出版年度：2016
卷号：8
期号：2
DOI：10.9737/hist.2016220340
出版社：History Studies : International Journal of History
摘要：18. yüzyýl birçok tarihçi tarafýndan "ayanlar çaðý" olarak nitelendirilmektedir. Gerçekten de bu dönem Osmanlý merkezi otoritesinin, Ýmparatorluðun geniþ coðrafyasýna geleneksel bir merkeziyetçilik anlayýþýyla nüfuz edemediði ve çevrede/taþrada çeþitli yerel güçlerin ortaya çýktýðý bir dönem olmuþtur. Buna karþýlýk II. Mahmut döneminde baþlayan merkezileþme çabalarý ve özellikle Tanzimat reformlarýnýn uygulanmasý ile Osmanlý merkezi otoritesinin merkeziyetçilik eðilimlerinin arttýðý ve Osmanlý merkezi yönetiminin, özellikle 19. yüzyýlýn ikinci yarýsýndan itibaren, Ýmparatorluk coðrafyasýna daha sýký bir þekilde nüfuz etmeye baþladýðý dile getirilmektedir. Bununla birlikte bu yeni dönemde merkez ile çevrenin, daha net ifade etmek gerekirse yerel nüfuz sahipleri ile merkezi otoritenin iliþkilerinin ne þekilde deðiþime uðradýðý ve yerel muteberanýn nüfuz kaybýnýn sýnýrlarý konusunda çok az çalýþma bulunmaktadýr. Üstelik hem ayan çaðý olarak adlandýrýlan 18. yüzyýl hem de Osmanlý merkezileþmeleþmesinin yoðunluðunun arttýðý Tanzimat sonrasý döneme dair çalýþmalar Anadolu ve Balkan coðrafyasý ile sýnýrlý kalmýþ ve birçok kez Ýmparatorluðun her bölgesinin bu süreci ayný þekilde yaþadýðý tasavvur edilmiþtir. Bu baðlamda Arap coðrafyasý her iki dönem açýsýndan da son derece ihmal edilmiþ gözükmektedir. Bu tebliðde 19. yüzyýlýn ikinci yarýsýnda deðiþen merkez-çevre dengeleri baðlamýnda Baðdad ve Basra vilayetlerinde etkin olan bir tüccar ailesinin, Hudeyrizadelerin, serencamý konu edilecektir. Bu baðlamda Hudeyrizadelerin bölgede nüfuz sahibi bir aile olarak ortaya çýkýþý, ailenin siyasi-ekonomik gücünün kaynaklarý ve bu gücün merkezi otorite ve bunun temsilcileri ile iliþkilerine yansýma biçimi mercek altýna alýnacaktýr. Bu þekilde Baðdad-Basra vilayetlerinin oluþturan Arap coðrafyasýnýn nüfuzlu ailelerinden olan Hudeyrizadelerden yola çýkarak Tanzimat'ýn uygulanmasý akabinde Osmanlý Irak'ýnda yerel nüfuz sahipleri ile merkezi otorite arasýndaki iliþki ve bu iliþkinin sýnýrlarý incelenecektir. Bu þekilde ayrýca yerel bazdaki siyaset, kamplaþmalar ve siyasal-ekonomik ittifaklara deðinilerek bunun yerel muteberanýn merkezi devletle olan iliþkilere yansýmasý konu edilecektir.
其他摘要：By many historians, 18th century is designated as "the age of ayanship". Indeed, this has been a period which the Ottoman central authority, could not penetrate through the Empire's vast geography with a traditional understanding of centralization and which witnessed emergence of a variety of local powers in periphery. In contrast, efforts of centralization had begun with the reign of II. Mahmud and reached its peek with the Tanzimat reforms. Especially beginning from the second half of the 19th century, the Ottoman central authority is expressed to begin to penetrate the geography of the empire more tightly. However, there are very few studies about the way of change in the relations between center and periphery, namely the Sublime Porte and local notables, and the limits of the loss of influence of local notables in this new era. In this context, Arab world seems extremely neglected in terms of both periods. In this paper, the evolution of a merchant family, namely the Khudairizadehs, who became active in the provinces of Baghdad and Basra during the the second half of the 19th century will be subjected. Emergence of Khudairizadehs as a powerfull family, roots of economic and politic power of the family and the relations of the family with the central authority will be under the spotlight. Thus, based Khudairizadehs, one of the region's must influential merchant families, this paper aims to analyze relationship between the central authority and local notables of Ottoman Iraq following the implementation of the Tanzimat reforms and the limits of this relationship. Furthermore, politics on local basis, polarization and political-economic alliances with reference to its reflection to the relationship between the central authority and local notables will be dealt.
