摘要：W ramach grantu zamawianego PBZ-KBN--086/P04/2003 pt. „Ekstremalne zdarzenia meteorologicznei hydrologiczne w Polsce (ocena zdarzeńoraz prognozowanie ich skutków dla środowiska życiaczłowieka)” realizowane jest m.in. zadanie nr 5pt. „Zbadanie prawidłowości przebiegu zdarzeń ekstremalnychw poszczególnych regionach Polski (naprzykładzie obszarów wzorcowych)”, w obrębie któregowyodrębnione jest podzadanie 5.5 pt. „Pojezierza”.Ogólnym celem podzadania 5.5 „Pojezierza”jest przedstawienie współczesnego przebiegu procesówekstremalnych w charakterystycznych geoekosystemachpojezierzy polskich, a mianowicie na pojeziernychobszarach:– wysoczyznowych i równinnych,– stokowych,– den dolinnych,– bezodpływowych i jeziornych.Cele szczegółowe obejmują następujące zagadnienia:a) zdefiniowanie i typologia zdarzeń ekstremalnychna obszarach pojeziernych (w nawiązaniu do podzadanianr 1.1 „Zdefiniowanie ekstremalnychzdarzeń meteorologicznych, hydrologicznychoraz geomorfologicznych”),b) analiza uwarunkowań przyrodniczych występowaniaprocesów ekstremalnych na pojezierzachPolski (w tym uwarunkowania inne niż tylko meteorologicznei hydrologiczne, analiza w ujęciusystemowym),c) holoceński zapis zdarzeń ekstremalnych w osadachi rzeźbie pojezierzy Polski,d) wpływ procesów ekstremalnych na przekształceniapowierzchni stokowych na obszarach pojezierzyPolski (np. erozja gleb i wąwozowa, procesyspłukiwania, a także rozwiązania koncepcyjne imodelowe),e) dynamika koryt rzecznych i kształtowanie den dolinnychpod wpływem procesów ekstremalnychna pojezierzach Polski (przebieg wezbrań na ciekachróżnego rzędu, np. od Chwalimskiego Potoku,przez Kłudę, Młyński Potok, Szeszupę,Czarną Hańczę, Parsętę i inne rzeki Przymorza iMazur po Odrę i Wisłę, a także procesy zlodzeniarzek i piętrzenia zatorowe),f) wpływ procesów ekstremalnych na rozwój jezior,zagłębień bezodpływowych, obszarów podmokłychi torfowisk na obszarach pojezierzy Polski(w tym zmienność stanów i termiki wody),g) wpływ długoterminowych procesów ekstremalnychna powierzchnie użytkowane rolniczo na obszarachpojeziernych Polski (susze, obniżaniepoziomu wód gruntowych, procesy stepowienia,erozja eoliczna),h) wpływ działalności człowieka jako impulsu procesówekstremalnych na przekształcenia rzeźby obszarówpojeziernych Polski (w tym także zmianypokrycia terenu i użytkowania ziemi),i) znaczenie procesów ekstremalnych we współczesnymfunkcjonowaniu wybranych geoekosystemówpojezierzy Polski,j) rozkład, zasięg, częstotliwość i konsekwencje procesówekstremalnych oraz ich rola w funkcjonowaniugeoekosystemów pojezierzy Polski.
