标题：Geomorfologiczne skutki turystycznego użytkowania grzbietów górskich na przykładzie ścieżek pieszych w Tatrach Zachodnich i górach Bucegi (Rumunia)
其他标题：Geomorphological effects of tourist usage of the mountain ridges on the example of tourist footpaths in the Western Tatra Mountains (Poland) and the Bucegi Mountains (Romania)
摘要：Zależności pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska naturalnego w łączności ze zróżnicowanym oddziaływaniemantropogenicznym wpływają na odmienne funkcjonowanie najwyżej zlokalizowanych terenów pasm górskich.Strefami należącymi do najbardziej podatnych na oddziaływanie i przekształcenia antropogeniczne są grzbiety górskie, wobrębie których istnieją ścieżki turystyczne. Ich przebieg zależy od cech morfometrycznych grzbietu, dostępności stokóworaz atrakcyjności turystycznej wierzchołków i przełęczy. System grzbietowy Tatr Zachodnich i gór Bucegi charakteryzujesię odmienną rzeźbą terenu, warunkami geologicznymi, klimatem oraz użytkowaniem. Dlatego na obszarach tych dochodzido rozwoju odmiennych form rzeźby w obrębie ścieżek turystycznych. Celem badań było porównanie wykształcenia formerozyjnych i akumulacyjnych oraz obszarów zdegradowanych w obrębie szlaków w dwóch odmiennych wysokogórskich systemachgrzbietowych Karpat. Ponadto, jeśli było to możliwe, przedstawiono propozycje ochronne zagospodarowania terenówzdegradowanych. W celu określenia przekształceń rzeźby w strefach grzbietowych zastosowano metodę kartowaniageomorfologicznego wzdłuż najintensywniej użytkowanych ścieżek turystycznych oraz ich inwentaryzację fotograficzną. Dodatkowoprzeprowadzono analizę porównawczą zdjęć satelitarnych z ogólnodostępnej witryny internetowej. Badania wykazały,że z uwagi na odmienne warunki naturalne i użytkowanie obu badanych obszarów, można wyodrębnić dwa różnie funkcjonującesystemy grzbietowe. W Tatrach Zachodnich jest to szereg zróżnicowanych genetycznie form w obrębie ścieżekpieszych na grzbiecie górskim. Natomiast w górach Bucegi są to przeważnie zdegradowane strefy powierzchniowe przekształconew wyniku użytkowania gospodarczego, pasterskiego i turystycznego, zlokalizowane wzdłuż dróg i ścieżek pieszych.
其他摘要：Dependencies between individual elements of the natural environment together with diverse human impact factorsinfluence the differences in the functioning of high mountain regions. High mountain ridges with tourist footpaths arevery susceptible to, and most easily transformed by, human pressure. The footpath’s course is dependent on morphometricfeatures of the ridge, accessibility of the hillside and tourist attractiveness of mountaintops and passes. The ridge systems ofthe Western Tatra and Bucega mountains feature different relief forms, geoecological conditions, climate and usage. Becauseof these differences, distinct poligenetic forms develop in each of these regions. The aim of our research was to determinethe rationale for the formation of various erosional and accumulative landforms and degraded areas in two distincthigh mountain ridge systems within the Carpathians. In order to define relief transformations in the ridge sectionsgeomorphological mapping of the most intensively used footpaths was performed, as well as photographic cataloguing. Additionally,comparative analysis of satellite images from a publicly accessible internet source was performed. Research hasshown that because of distinct natural conditions and usage in both research areas, two uniquely functioning ridge systems can be identified. In the Western Tatras various genetically diverse landforms develop within footpaths on the ridge. In the Bucega mountains surface areas transformed by tourist usage, farming and grazing are the dominant landform located along roads and footpaths.
关键词：grzbiet górski; szlak turystyczny; erozja turystyczna
