摘要：Grzybów jest małą osadą oddaloną o 8 km na zachód od miasta Staszów położonego w Niecce Połanieckiej,stanowiącej wschodni subregion Niecki Nidziańskiej. Do lat 60. XX w. w okolicach tej miejscowości dominował krajobrazrolniczy. Zmienił się on gwałtownie na przemysłowo-górniczy po odkryciu złóż siarki i rozpoczęciu ich eksploatacji. Celempracy jest udokumentowanie i próba wyjaśnienia zmian wybranych elementów środowiska geograficznego – lesistości,sieciwód powierzchniowych,zabudowy i sieci drogowej w okolicach Grzybowa. Badania oparto na wynikach analizy porównawczejróżnowiekowej dokumentacji kartograficznej z wykorzystaniem programu Quantum GIS należącego do dziedziny geograficznychsystemów informacyjnych. Wyniki badań wykazały,że w czasie prawie 100 lat zmianom uległy krajobraz i pierwotnafunkcja terenu. Istotnie został przeobrażony system wód powierzchniowych. Znacznie zwiększyła się gęstość siecirzecznej i kanałów. Jednocześnie zmniejszyła się jeziorność,co niewątpliwie ma związek z silnymi przekształceniami powierzchniterenu spowodowanymi osiadaniem gruntu oraz obniżeniem poziomu wód gruntowych. Po zaprzestaniu wydobyciasiarki i likwidacji kopalni zwiększyła się lesistość obszaru. Duże przestrzenie,ze względu na zanieczyszczenie siarką,nienadają się do przywrócenia im funkcji rolniczych. Najbardziej zauważalnym zmianom uległ ustabilizowany do lat 50. XX w.system osadniczy (nastąpiło przesiedlenie ludności z wielu miejscowości). Bardzo widocznie zwiększyła się także długośćdróg. Jakość nawierzchni drogowej wyraźnie się poprawiła.
其他摘要：Grzybów is a small settlement situated about 8 kmwest from the Staszów town in Nida Basin. Until 1960’s it was arural area. The landscape has changed from agricultural to industrial after finding sulfur deposits and beginning of theirmining. Significant changes of environment occurred. The aim of this paper is to investigate and explain changes of chosenelements of geographical environment in the area of 64 square kilometres,which was marked out around Grzybów. Thoseelements are: forest area,surface water network,buildings and road network. The investigation was held on the basis ofcomparative cartography,using new and archival cartographic materials and GIS software – Quantum GIS. The investigationshowed,that during the time of almost 100 years land use and it’s functions has changed. Surface water network haschanged significantly. The density of rivers and irrigation canals has risen,while the number and area of ponds and lakes decreased.It can be explained by changes of terrain surface,that occurred mostly because of it’s subsidence,as a result of thesulfur mining method. Another reason is declining of groundwater level. After ceasing of sulfur mining,the forest density increased.Large areas contaminated with sulfur preclude recovery of agricultural functions. Settlement system,stabilised until1950’s,has changed very dynamically. Many farms situated near the sulfur deposits were displaced. Total length of roadnetwork increased, and the road surfaces got better quality.
关键词：Niecka Nidziańska; Grzybów; wydobycie siarki; przeobrażenia środowiska
