زمینه و هدف: کارخانه‌های فولاد از جمله صنایعی هستند که نقش مهمی را در آلودگی هوا و انتشار آلاینده‌های ذره‌ای به محیط دارند. اسکرابر ونچوری یکی از مهم‌ترین اجزا و پالایشگرهایی است که در سیستم‌های تهویه برای کنترل انتشار آلاینده‌ها به اتمسفر در صنعت فولاد کاربرد زیادی دارد. از طرفی کارایی این وسیله به نحوه کاربری و استفاده از آن بستگی دارد، لذا این مطالعه با هدف تعیین کارایی اسکرابر ونچوری در یک واحد آهن‌سازی انجام شده است.

روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی مقطعی است که به منظور تعیین کارایی پالایشگر در کنترل اندازه‌های مختلف ذرات انجام شد. نمونه برداری بر اساس روش 3405BS ، بصورت ایزوکینتیک و با دبیl/min 30 در مسیر سیستم تهویه قبل و بعد از پالایشگر با استفاده از توالی نمونه‌برداری شامل مجموعه پروب با نمونه‌بردار بادهانه ورودی استاندارد، وسیله نمونه‌گیر و دسته‌بندی کننده ذرات بر اساس اندازه[1] (نمونه‌بردار ذرات از نوع برخورد آبشاری[2] چهار مرحله‌ای) که در ادامه آن تجهیزات اندازه‌گیری و کنترل جریان قرار می‌گیرند، انجام شد. نهایتا نمونه‌ها با استفاده از روش وزن‌سنجی آنالیز گردید و نتایج بدست آمده با استفاده از نرم فزار SPSS16 آنالیز شد.

نتایج: سرعت سیال در گلویی اسکرابر m/s4_/71و نسبت مایع به گاز l/m³ 12_/1 می‌باشد. میانگین کل غلظت غبار در قبل و بعد از اسکرابر اسکرابر ونچوری به ترتیب mg/m³6900 و mg/m³983 بود. کارایی کلی اسکرابر 85% تعیین شد. از نظر توزیع اندازه بیشترین کارایی حذف ذرات mμ15<، mμ15-4، mμ4-1و <mμ1، به‌ترتیب برابر 2_/93% ، 6_/90%، 9_/79% و 4_/30% بود. در اثر سائیدگی و نشتی در کانال‌کشی قبل از پالایشگر، بار گردوغبار ورودی به پالایشگر از g/m³6/25 برای طراحی به g/m³97/6 برای وضعیت موجود، کاهش یافته‌است.

نتیجه‌گیری: از نتایج چنین استنباط می‌شود با افزایش قطر ذرات کارایی پالایشگر افزایش می‌یابد ولی به علت تغییراتی که در مشخصه‌های پالایشگر به‌ویژه نازل‌های آن ایجاد شده است در مقایسه با مقادیر مطرح برای کارایی اسکرابر ونچوری در حذف ذرات با قطر کمتر از mμ1، این پالایشگر کارایی مناسبی ندارد. با توجه به کاهش بار آلاینده ورودی، این پالایشگر حتی برای اندازه‌های بزرگ نیز کارایی لازم را ندارد

Background and aims: Steel industry plays an important role in air pollution and particulate emissions released to the environment. The Venturi scrubber is one of the most important scrubbers and components at local exhaust ventilation which has a lot of application to control of the contaminants emissions to the atmosphere in the steel industry. On the other hand, the efficiency of this equipment depends to use and how to use, therefore aim of this study is determination of the efficiency of a venturi scrubber at an iron making unit.

Methods: This research is a descriptive cross-sectional study to determination of the venturi scrubbers efficiency in collection of particle different sizes. Sampling to be fulfilled based on BS 3405 method and duct internal isokinetic sampling at 30 l/min flow before and after venturi scrubber using of the sampling sequence include a set of probe with standard inlet nozzle, sampler and particles classifier (the four-stage cascade impactor) which followed with the flow control and measurement equipment. Finally, the samples were analyzed using gravimetric method and the results were analyzed using spss 16 Software.

Results: The fluid velocity was in the throat of the scrubber 71.4 m/s and the ratio of liquid to gas 1.12 l/m³. The mean of total dust concentration was before and after Venturi, respectively 6900mg/m³ and 983mg/m³. The overall efficiency of the venturi scrubber was 85.3%. The maximum removal of the particle size distribution was respectively to particle size 15μm<, 15-4μm, 4-1μm and <1μm and 93.2%, 90.6%, 79.4%, 30.4%.

Conclusion: It is concluded that scrubber’s efficiency increased in parallel increasing in particle aerodynamic diameter, but its removal efficiency was not achieved to desirable level for particle size lower than 1 μm because of inappropriate modification in some design parameters such as nozzles. Regarding decrease in load pollutant input, performance of this scrubber is not acceptable even for large particle sizes.