期刊名称：Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi
印刷版ISSN：1302-1796
出版年度：2011
期号：26
页码：263-290
出版社：Selcuk University
摘要：Mondros Mütarekesiakabinde Osmanlıtopraklarıüzerindeki planlarınıuygulamaya koymak için harekete geçen devletlerden birisi de Yunanistan’dır. Yunanistan, Marmara’ya dönük emelini yani “Megali İdea” dediği “büyük hedef”ini gerçekleştirmek adına Rum Patrikhanesi ile işbirliği içerisinde olmuştur. Yunanistan’ın emeli; İstanbul merkezli büyük bir Yunanistan ortaya çıkarmaktır. Tabii olarak bunu gerçekleştirmek için de OsmanlıDevleti’nin ortadan kaldırılması, bunun yanında da İtilaf Devletlerinin ikna edilmesi gerekmektedir. İşte bu noktada Yunanistan, İtilaf Devletleri nezdinde propaganda çalışmalarıyürütmüş, Marmara Bölgesi’nde, Rum nüfusun hâkim nüfusolduğunu iddia etmiştir. Yunanistan’ın Marmara’ya dönük faaliyetlerine İngilizler de azami ölçüde destek vermişlerdir. Yunanistan ve Rum Patrikhanesinin ortak çalışmalarıile başta İngilizler olmak üzere büyük devletlerin de yardımlarıneticesinde Marmara Bölgesi’nde pek çok Rum çetesi ortaya çıkarılmıştır. Mütareke döneminde Marmara Bölgesi’nde ortaya çıkan/çıkartılan Rum çetelerinden bazıları şunlardır: Todori, Bahari, Kommit, Apostol ve Apostolidis, Kirman ve Kırçaki, Paşaköylü Karaoğlan, Panayot, İstelyanus, Yeniköylü Yorgi, Pandeli, Andon, Karabıyık Dimitri, Vangel ve Vangelos, Çakır Yorgi, Anesti Kaplan (Kaptan), Kör Vasil, Milto, Hrisantos, Zafiri ve Milki (Milti) Kaptan Çetesi. Bu Rum çeteleri, OsmanlıDevleti’ndeki asayişsorunundan istifade etmek suretiyle bölgede pek çok köyü yağmalamışlar, pek çok MüslümanTürk’ü de katletmişlerdir. Hatta Yunan askerleri içerisine katılmak suretiyle hem Osmanlıkuvvetlerine hem de Kuvâ-yıMilliye ve Düzenli Ordu’ya karşımücadele etmişlerdir. Marmara Bölgesi’ndeki çete hareketlerinin içerisinde Ermeni çeteleri de yerlerini almışlardır. Mütareke döneminin karışık ortamında, Fener Rum Patrikhanesi ile Ermeni Patrikhanesi, “ortak düşman” olarak gördükleri OsmanlıDevleti’ne karşıbirlikte hareket etmişler, her hususta birbirlerini desteklemişlerdir. Buna ilaveten Rum ve Ermeni basınıda birbirlerinin toprak taleplerini haklıbulup desteklemişlerdir. Rum ve Ermeni işbirliği Milli Mücadele’nin sonuçlanmasına kadar devam etmiştir. Milli Mücadele yıllarında Ermeniler, Doğu Anadolu’da bir Ermenistan’ın kurulabilmesi için Anadolu’da Yunanistan’ın kesin başarıyısağlaması gerektiğine inanmışlardır: Bir nevi, “Büyük Ermenistan” yolunun “Büyük Yunanistan”dan geçeceği fikri Ermeniler üzerinde hâkim olmuştur. Bu yüzdendir ki Ermeniler, Yunanistan’ın kesin başarıyıelde edebilmesi için Ermeni çeteleri oluşturmak suretiyle sürece katkısağlamışlardır. Ermeniler tarafından ortaya çıkan/çıkartılan çetelerden bazıları şunlardır: YuvacıklıVahan, Donik (Antranik), Hayzakor, Onnik, Dikran ve Ardaş. Bu çeteler de aynıRum çeteleri gibi Marmara Bölgesi’nde huzuru bozmuşlar, pek çok köyü yağmalayıp, pek çok Müslüman Türk’ü de katletmişlerdir.
