زمینه و هدف: تکنیک تاپسیس بهعنوان یکی از روشهای تصمیمگیری چند معیاره، به تصمیمگیرندگان کمک میکند تا مشکلات را سازماندهی و تحلیل، و گزینهها را اولویتبندی کنند. در این تحقیق شرایط ارگونومیکی مؤثر بر سلامتی در یک شرکت تولیدی در سال 1393 به کمک روش آرت ارزیابی شده و بر اساس نتایج، با روش تاپسیس سالنهای مختلف کارخانه از نظر اولویت اقدام اصلاحی و بهینهسازی ارگونومیک شرایط کار، دستهبندی شدند.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و مقطعی است. شرایط در هفت سالن یک کارخانه تولید ظروف چینی، با مجموع تعداد 13 نوع وظیفه، مطالعه گشت. از یک پرسشنامه جهت جمعآوری دادههای دموگرافیک افراد و از روش ارزیابی وظایف تکراری (ART)، برای ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومی استفاده شد. روش تصمیمگیری تاپسیس نیز بهمنظور اولویتبندی واحدهای کاری جهت اجرای اقدامات اصلاحی استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها نیز با نرمافزار آماریSPSS V.20 صورت پذیرفت.
یافته ها: نمره نهایی روش ART دارای میانگین 07/30 با انحراف استاندارد 43/12میباشد. در میان 240 مورد بررسی شده، 179 مورد (6/74%) در سطح خطر بالا و 8/13% در سطح خطر متوسط ارزیابی شدند. نتایج آرت تاپسیس (ART-TOPSIS) نشان داد سالن لهر در اولویت اول اقدام اصلاحی و سالن درجهبندی در آخرین سطح اقدام قرار گرفته است.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان داد که میتوان روش تاپسیس را با موفقیت به منظور حل چالشهای مهندسی فاکتورهای انسانی به کارگرفت. به نظر میرسد ارائه راهکارهای اصلاحی ماکرو و میکروارگونومی به همراه مشارکت کارگران، مبتنی بر نتایج علمی روشهای تصمیمگیری میتواند اثربخشی فزایندهای جهت ارتقای سطح سلامت در واحدهای صنعتی در پی داشته باشد.
Background and aims: TOPSIS as a method in Multi criteria decision making (MCDM) helps decision maker(s) to organize and analyze problems, and to rank alternatives. In this paper, the ergonomic risks factors which may influence health are addressed in a manufacturing company in 2014. Then TOPSIS method is applied to select the different halls that are prioritized in terms of action level and ergonomic conditions.
Methods: This cross-sectional study was done as a descriptive-analytic procedure. It considers conditions in seven halls and 13 tasks were included. Required Information gathered by the demographic questionnaire and ART method for repetitive task assessment. Also TOPSIS as a suitable multi criteria decision making instrument was used to prioritization of company halls. SPSS V20 and MATLAB are used to compute the variables.
Results: The total exposure score based on the ART method equals to 30.07±12.43 were calculated. Data analysis from ART illustrated that 179 cases (74.6% of tasks) were in the high level of risk area and 13.8% were in the medium level of risk. ART-TOPSIS results revealed that Leher hall has been placed in the top lists of action level and degradation hall in the end of this list.
Conclusion: obtained results showed that the TOPSIS method can be used to ergonomic and human factor engineering challenges successfully. It seems that, macro and micro ergonomic solution presentation besides employee's collaboration, based on the scientific decision-making procedures (with employer's cooperation motivation), can leads to effectiveness in health level enhancement of industrial setting increasingly.