摘要：Öz Bu çalışma, ulusal rekabetçilik ve kalkınma programlarında son derece etkin bir yaklaşım olarak benimsenen sektörel kümelenme formasyonlarının gelişim sürecini Türkiye genelinde incelemek amacı ile yapılmıştır. Bu bağlamda tarım, sanayi ve hizmet sektörlerine yönelik olarak bir kurum ve/veya kuruluş tarafından başlatılan kümelenme girişimleri detaylı bir şekilde incelenmiş ve mevcut durumları analiz edilmiştir. Araştırmanın yönteminde nitel yaklaşıma müracaat edilmiş olup, ikincil verilerin yanı sıra, birincil verilerin elde edilmesinde uzman görüşü tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucu elde edilen bulgulara göre, kümelenme çalışmalarının 2000’li yılların başında başladığı ve ilerleyen dönemlerde özellikle ekonomik kalkınma programına alınması ile birlikte özellikle sanayi sektörlerine yönelik olarak arttığı tespit edilmiştir. Kümelenmenin gerek bölgesel kalkınmada, gerekse firma düzeyi rekabetçilikte önemli bir araçsallık niteliği taşıdığı da diğer önemli sonuçlar arasında yer almaktadır. Bununla birlikte kümelenme temelli çalışmaların çok daha ciddi bir kalkınma aracı haline gelmesi için, uzun erimli ve ciddi bütçeli projeler ile desteklenmesi ve sektörel sivil toplum kuruluşlarının daha faal olarak liderlik yapması öngörülmektedir. Anahtar Kelimeler: Kalkınma İktisadı, Rekabetçilik, Rekabet Stratejileri, Endüstriyel Kümelenmeler, Finansal Performans ve Firma Kârı.
