摘要：مقدمه: ورود فلزات سمی از طریق فعالیتهای انسانی باعث آلودگی بسیاری از خاکها شده است. فلزات سنگین از مهمترین آلایندهها در محیط زیست بهشمار میروند. این مطالعه بهمنظور تعیین غلظت فلزات سنگین در خاک، آب و گیاه اراضی سبزیکاری منطقه شهنما شاهرود انجام شده است.مواد و روشها: سبزیهای مورد بررسی شامل سبزیهای برگی جعفری، تره، برگ چغندر، شنبلیله، شاهی، ریحان، تربچه و گشنیز بود. نمونهبرداری طی مدت 3 ماه در فاصله شهریور تا آبان 87 صورت گرفت. تعداد 180 نمونه جمعآوری شده سبزیجات، آب و خاک، پس از آمادهسازی، توسط دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی مطابق با روش استاندارد مورد آنالیز قرار گرفت.نتایج: مقادیر میانگین غلظت سرب، کادمیوم، کروم، آرسنیک و روی در نمونه سبزیجات بهترتیب برابر: 99/23، 09/2، 4/5، 26/5، 4/168 میکروگرم بر گرم به ازای بافت گیاه بود. میانگین غلظت فلزات سنگین در آب بهترتیب: 55/7، 85/4، 78/0، 83/12 و 99/347 میلیگرم در لیتر نمونه و در خاک بهترتیب : 12/81، 43/14، 32/ 134، 08/ 19 و 435 میکروگرم به ازاي هر گرم نمونه خاک بود. مقايسه ميانگين غلظت مقادیر فلزات سنگین موجود در سبزیجات، آب و خاک با مقادیر استاندارد اختلاف معناداري را نشان ميدهد به جز روي كه اختلاف معناداري با مقادير استاندارد نداشت. میزان غلظت سرب، کروم، کادمیوم و آرسنیک در انواع سبزیجات بالاتر از مقدار معمول آن میباشد.نتیجهگیری: نتایج تحقیق بیانگر آلودگی آب، خاک و گیاه به فلزات سنگین در اثر مصرف کودهای شیمیایی، دفع غیر بهداشتی فاضلاب و احتراق سوختهای فسیلی میباشد.
其他摘要：Introduction: The arrival of toxic metals by human activities has lead to the contamination of soil. Heavy metals are among the most important pollutants in the environment. This study aimed at determining the concentration of heavy metals in soils, water and vegetables of Shhnama region in Shahroud.Methods: Vegetables studied included parsley, leek, leaf beet, fenugreek, cress, basil, radish and the coriander. The sampling was performed during 3 months, from September to October, 2008. The collected 180 samples of vegetables, water, soil, after preparation by atomic absorption Spectrophotometers, were analyzed according to standard methods.Results: Mean concentration values of lead, cadmium, chromium, arsenic and zinc in vegetable samples were, respectively 23.99, 2.09, 5.4, 5.26, 168.4 micrograms per gram of plant tissue. Mean concentrations of heavy metals in water were, respectively, 7.55, 4.85, 0.78, 12.83 and 347.99 mg per liter in water samples. Mean concentrations of heavy metals in soil were, respectively, 81.12, 14.43, 134.32, 19.08 and 435 micrograms, per gram of soil sample. Comparing the mean concentration values for heavy metals available in vegetables, water and soil with standard values, significant differences are observed except for Zn. Concentration values of lead, cadmium, chromium and arsenic in vegetables were higher than the common values. Conclusion: The results indicate that due to the use of synthetic fertilizers, unsanitary disposal of sewage and fossil fuel combustion, water, soil and plants of the region are polluted with heavy metals.
