摘要：مقدمه: اولين سال زندگي براي تأمين زير بناي سلامت و بهبود كيفيت زندگي اهميت ويژهاي دارد. در سالهای اخیر میزان مرگومیر کودکان زیر یکسال در کشورهای پیشرفته کاهش یافته اما همچنان در کشورهای در حال توسعه بالا میباشد و شناخت عوامل مرتبط با این مرگها میتواند قدم مهمی برای کاهش این شاخص باشد و این مطالعه با هدف بررسی فاکتورهای مرتبط با این مرگها در شهرستان بیرجند طراحی گردید.مواد و روشها: دراین مطالعه مورد شاهدی تمام مرگهای کودکان زیر یکسال اتفاق افتاده در بیمارستانهای شهر بیرجند در مدت یکسال بهعنوان گروه مورد در نظر گرفته شدند. برای هر مورد، دو شاهد انتخاب گردید. انتخاب شاهدها براساس نزدیکترین فاصله زمانی از نظر تولد به مورد بوده که تا یکسالگی زنده ماندهاند و محل سکونت آنها همان منطقه موردها بود که در شهر از دفتر آمار حیاتی مراکز بهداشتی- درمانی شهری و در روستا از خانههای بهداشت روستایی استخراج گردیدند. اطلاعات از طريق پرسشنامه با مصاحبه با مادر و بررسی پرونده فوت كودك جمعآوري و تجزيه و تحليل گرديد.نتايج: در اين مطالعه 7/79% از موارد مرگ كودكان زير يكسال در ماه اول زندگي و 3/42% بين يكماه تا يكسال اتفاق افتاده بود. مهمترين علت فوت در نوزادان نارسي و عارضه كمبود وزن هنگام تولد (2/54%) و مهمترين علت مرگ در شيرخواران يكماه تا يكسال ناهنجاری مادرزادی (3/33%) تعيين گرديد. در بررسي فاكتورهاي مؤثر بر مرگومير شيرخواران كه بر اساس آناليز رگرسيون لجستيك شرطي صورت گرفت، متغيرهاي سواد پدر، فاصله تولد با كودك قبلي، وضعيت نوزاد هنگام تولد، وزن نوزاد هنگام تولد، نوع زایمان، بارداری پرخطر ارتباط معنيداري با مرگومير شيرخواران نشان داد.نتیجهگیری: توجه ويژه به دوران نوزادي و مراقبت ويژه از نوزاداني كه از مادران در معرض خطر متولد ميشوند، و ارایه آموزشهاي بهداشتي و مراقبت ويژه از اين مادران ميتواند نقش مؤثري در كاهش مرگومير شيرخواران داشته باشد.
其他摘要：Introduction: First year of life is important as health and improvement of the life quality. In recent years IMR has been decreased in our country but still is higher than the developed countries, which should be dressed with defecting of indicators related to infant mortality, and deciding strategies. Methods: In our study data was collected in a questionnaire for 2004 -2005 year dead infant in Birjand hospitals. This study was a case– control for each case, two controls, who matched one to one considering variable of residency and age, were chosen. Results: 79.7 percent of infant mortality was in neonatal period. The most important causes of death in neonatal were prematurity and low birth weight (54.3%) and in post neonatal period were congenital abnormality (33.3%). In this study logistics regression analysis showed that few variables such as father's education, history of prior death child, interval between two births, high risk mother's in pregnancy, type of delivery, gestational age and weight of birth had the significant relationship with infant mortality. Prematurely and low birth weight was highly associated with mortality. Conclusion: Special care for premature and low birth weight infant and strengthening health care programs and emphasizing the need to identify high risk groups should be priorities.
关键词：مرگ¬ومير كودكان زير يك¬سال، مرگ¬ومیر نوزادان، عوامل خطر، بيرجند
