摘要：مقدمه: نقش برنامه‌هاي مناسب آموزشی در کنترل مطلوب بیماری دیابت شناخته شده است. همچنین توجه به آموزش خانواده بیماران ديابتي برای همکاری فعال در مراقبت و درمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین تأثیر به‌کارگیری الگوی توانمندسازی خانواده محور بر دانش و کنترل متابولیکی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بود.مواد و روش‌ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار، 103 بیمار دیابتی پس از انجام پیش آزمون با انجام تخصیص تصادفی به‌روش طبقه‌بندی بلوکی در دو گروه آزمون و کنترل وارد شدند. براي بررسی دانش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده نموده و شاخص HbA1C به‌عنوان کنترل متابولیکی به‌کار گرفته شد. سپس مداخله براساس الگوی توانمندسازی خانواده محور جهت گروه آزمون اجرا و پس از سه ماه مجدداً بررسي دانش به كمك پرسشنامه انجام گرفته و مقادير HbA1C نيز اندازه‌گيري شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 و آزمون‌های آماری کای دو، تی مستقل و تی زوجی استفاده شد.نتايج: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک با يكديگر همگن بودند. بين نمره دانش و میزان HbA1C قبل و بعد در گروه کنترل تفاوت معنادار وجود نداشت (05/0P>) اما در گروه آزمون این تفاوت معنادار بود. همچنین با آزمون تی مستقل بعد از مداخله، بین این دو گروه تفاوت معناداري در نمره دانش و میزان HbA1C مشاهده گرديد (05/0P<).نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاکی از آثار مثبت آموزش مبتنی بر الگوی توانمندسازی خانواده محور در گروه مداخله در مقایسه با آموزش‌های رایج بود، لذا با‌توجه به نقش خانواده در سلامت بیماران، استفاده از این روش آموزشی به پرستاران و مسئولین مربوطه جهت کمک به کنترل متابولیکی بهینه در بیماری دیابت توصیه مي‌شود.
其他摘要：Introduction: Training in diabetes is a major issue in achieving optimal glycemic control. One of the most influential factors in quality of training is selection of appropriate methods of training. On the other hand, considering the training of patients’ families can facilitate the management and optimal control. This study aimed to determine the effect of application of family-centered empowerment model on knowledge and metabolic control in patients with type 2 diabetes mellitus.Methods: This is a clinical trial with a control group, in which 103 patients after pre-test by block stratification were allocated randomly to case and control groups. A knowledge assessment questionnaire was used to test patients' knowledge, and HbA1C value was used as an indicator of metabolic control; then intervention based on family-centered empowerment model was applied to the case group, and after three months, the questionnaire was administered and HbA1C value were measured again. Data analysis was performed using SPSS software, version 16, and statistical methods including Chi-square test, t-test and paired t-test.Results: No significant differences with regards to demographic factors were observed between two groups before the intervention ,and also there was no significant difference between knowledge score and HbA1C value (P>0.05) in the control group. There was a significant difference in HbA1C value and knowledge score after intervention in case group (P<0.05).Conclusion: The results suggest a positive effect of education base on family-centered empowerment model in the case group compared with the conventional training methods. Therefore, regarding the family's role in patients’ health, application of this training method is recommended to nurses and authorities in order to facilitate the optimal metabolic control in patients with type 2 diabetes.
关键词：دیابت نوع 2، آموزش، الگوی توانمندسازی خانواده محور، کنترل متابولیکی.
其他关键词：Diabetes type 2; Education; Family-centered empowerment model; Metabolic control.
