期刊名称：Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi
印刷版ISSN：1302-1796
出版年度：2017
期号：37
页码：1-11
语种：Turkish
出版社：Selcuk University
摘要：Geçmişten günümüze Batılı yazarlar Doğu’ya ilgi duymuşlardır. Doğu’nun, Batılı bakış açısından yeniden şekillenerek anlatıldığı sayısız eser ve bilimsel çalışma mevcuttur. Bu çalışmanın amacı 18 ve 19. yüzyıllarda yazılmış olan üç farklı İngiliz seyahat metninde Osmanlı Devleti ve Türkler hakkındaki yazılanları karşılaştırmalı olarak incelemektir. Eserler seyahat edebiyatı terminolojisi kullanarak yorumlanacak ve yazarların eserlerinde yansıttığı ‘olumlu’ veya ‘olumsuz’ tasvirlerin ve belirsizliklerin sebepleri tartışılacaktır. Eserlerden ilki Türkler hakkında ‘tarafsız’ ve ‘olumlu’ yazıları ile tanınan ve Batılı erkek yazarların oluşturduğu egzotik-erotik Doğu retoriğini ve klişeleşmiş ‘doğu’ imajını kısmen değiştirmiş olan, okuyucularına yepyeni bir Türk resmi tanıtan 18. yüzyıl kadın seyahat yazarı Lady Wortley Montagu’nün kaleme aldığı Turkish Embassy Letters eseridir (1717). İkinci eser Lady Elizabeth Craven’ın A Journey through the Crimea to Constantinaple in Series of Letters (1786) eseridir. Craven Türk kadınını gözlemlerini ve Osmanlı otoritesi ile ilgili ilginç ve yanıltıcı varsayımlarını anlatır. 18. yüzyılda İstanbul’a seyahat etmek, Montagu ve Craven için İngiltere’nin baskıcı toplum ve aile yapısından kaçış ve macera anlamı taşır. Üçüncü eser ise 19. yüzyıl İngiliz İnşaat Mühendisi ve yazar Barkley’in Türkiye izlenimlerini anlattığı Bulgaria before the War during Seven Years’ Experience of European Turkey and Its Inhabitants (1877) çalışmasıdır. Eserlerdeki izlenimler gerçek gözleme ve tecrübeye dayandığı gibi Osmanlı’ya yapılan bu ziyaretler yazarlar için ayrıca ‘Batılı’ okuyucu kitlesini memnun eden fantezi üretme aracı olmuştur. Bu çalışmada ele alınan üç seyahat metninde vurgulanan konular yazarların ilgi alanlarına göre, kadın-erkek olmalarına göre değişiklik gösterir. Ayrıca yazarlar gezi notlarını seyahat sonrası memleketlerine geri döndükten sonra, yeniden gözden geçirerek yazdıkları için gerçeği tam anlamı ile yansıtmadıkları görülür. Montagu mektuplarında Türklerin müzik, şiir, bahçe, yeme içme zevklerini felsefi ve estetik bakış açısı kullanarak anlatırken, Craven ve Barkley ‘Batılı’ okuyucu kitlesinin beklentilerini karşılamak ve onları memnun etmek amacı ile sömürgeci bir perspektif tercih eder.
关键词：İngiliz Seyahat Edebiyatı, Osmanlı Devleti, Türkler, Montagu, Craven, Barkley
