摘要：یکی از ابتکاراتی که جدیدا جهت داوطلبان شرکت در آزمون کشوری پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی مطرح شده است استفاده از مصاحبه‌های کوتاه چندگانه (MMI: Multiple Mini Interview) به جای مصاحبه به روش جاری، پانل خبرگان است. برای ارزیابی فراتوانمندی‌های متقاضیان تحصیل در دوره‌های آموزشی دکترای تخصصی، در مرحله دوم آزمون (مصاحبه)، اجرای آزمون عادلانه، عینی و ساختارمند ضروری است. سنجش حیطه‌های یادگیری دانشجویان می‌بایست دانشی، عاطفی و روانی حرکتی و مهارتی باشد. حیطه دانشی در آزمون‌های ورودی PhD با آزمون کتبی چند گزینه‌ای ارزیابی می‌شود. برای سنجش حیطه‌های فراشناختی، کاربردی به بررسی پوشه کار (رزومه) و مصاحبه شفاهی بسنده می‌گردد. برگزاری مصاحبه به روش جاری پانل خبرگان با چالش‌های زیادی توأم بوده است. MMI نوعی مصاحبه است که از ارزیابی‌های مستقل بسیار کوتاه استفاده می‌شود، عمدتاً به صورت چرخشی است و نمره جمع ایستگاه‌ها محاسبه خواهد شد. این نوع مصاحبه‌ها بعد از آزمون بالینی ساختارمند عینی و در سال 2001 در دانشکده پزشکی دانشگاه مک مستر کانادا شکل گرفت(1و2). در این آزمون داوطلب معمولاً هشت دقیقه فرصت دارد تا درباره یک موضوع با مصاحبه‌کننده بحث کند و توانایی و ظرفیت خود را برای کار در یک موقعیت چالش برانگیز بین فردی که توسط فرد دیگری مطرح می‌شود به نمایش بگذارد یا این که کاری را بدون حضور داوطلب دیگری انجام دهد(3). ایستگاه‌ها شامل تصمیم‌گیری اخلاقی، تفکر نقادانه، مهارت‌های ارتباطی، موضوعات مربوط به مسائل جاری بهداشتی و اجتماعی، ارزیابی حساسیت فرهنگی، بلوغ، کار تیمی، همدلی، قابلیت اعتماد و مهارت‌های ارتباطی است(1). مثالی برای موارد پیشگفت می‌تواند مشورت با همکاری باشد که بعد از رخداد یک رویداد تروریستی از پرواز می‌ترسد و یا بحث درباره تصمیم‌گیری اخلاقی باشد مانند این که آیا یک پزشک می‌تواند بیمار را با یک پلاسبو شناخته شده درمان کند یا نه(3). نمونه دیگری از سؤالات MMI: برای دو دقیقه سؤال زیر را بخوانید و برای هشت دقیقه در باره آن صحبت کنید" در باره یکی از سرگرمی‌های خود در خارج از دانشکده و این که چگونه مهارت کسب شده از این فعالیت به حرفه شما کمک خواهد کرد، بحث کنید"(1). قبل از شروع هر مصاحبه کوتاه داوطلب سناریو/ سؤالی را دریافت می‌کند و زمان کوتاهی معمولاً دو دقیقه فرصت دارد تا خود را برای پاسخ به سؤال آماده سازد. وقتی داوطلب وارد اتاق مصاحبه می‌شود تبادل کوتاهی با مصاحبه‌گر/ ارزیاب دارد (حدود هشت دقیقه). به آزمون‌گر دو دقیقه فرصت داده می‌شود تا نمره داوطلب را محاسبه نماید در حالی که آزمون شونده برای ایستگاه بعدی آماده می‌شود. این الگو در چند چرخش تکرار می‌شود. مدت هر مصاحبه حدود دو ساعت است(1). از این روش در رشته‌های مختلف از قبیل پزشکی، پرستاری، داروسازی، حرفه‌های بهداشتی و با اهداف متنوعی مانند سنجش صلاحیت‌ها و توانمندی‌های داوطلبین برای ورود به دانشکده، قدرت پیش‌بینی‌کنندگی موفقیت آموزشی استفاده شده است(2تا5). برخی از شواهد حاکی از آن است که MMI نسبت به مصاحبه‌های سنتی ابزار ارزیابی قابل اطمینان‌تر و معتبرتری است(6). نتایج یک مطالعه طولی روی دانشجویان پرستاری نشان داد در مصاحبه‌های کوتاه چندگانه، مؤلفه‌های جمعیت‌شناختی؛ سن، جنس، ملیت و محل تحصیل در دوره دبیرستان داوطلبین اثر تورش ایجاد نکرده است(7). اگر بر این باور هستیم که آزمون مرحله دوم دکترای تخصصی سهم منحصر به فردی از فرایند پذیرش دارد و سرنوشت‌ساز است، بنابراین بایستی مقبولیت، روایی و پایایی مصاحبه‌ها افزایش یابد. مصاحبه‌های کوتاه چندگانه (MMI) یک روش بسیار ساختارمند انتخاب دانشجو است و انتظار می‌رود با به کارگیری این روش عدالت آموزشی در مصاحبه‌های آزمون‌های کشوری در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز محقق شود.
