چکیده

زمینه و هدف: کلروبنزن ماده‌ای شیمیای است که در تولید حشره‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و همچنین تولید لاستیک استفاده می‌شود و باعث عوارض نرولوژیکی و اثر بر مجاری تنفسی می‌گردد. در این پژوهش با استفاده از روش میکرواستخراج فاز جامد ((SPME مقدار کلروبنزن در هوای محیط کار نمونه‌برداری و شرایط بهینه‌ی تجزیه با گازکروماتوگرافی-طیف‌بین جرمی تعیین گردید.

روش بررسی: نمونه‌برداری از غلظت های مشخص کلروبنزن در یک سیستم تولید اتمسفر دینامیک با روش میکرواستخراج فاز جامد انجام گرفت. پس از انتخاب نوع فیبرهای لازم، دما و زمان بازیافت بهینه در بخش تزریق تعیین شد و نتایج بدست آمده از SPME با روش شماره‌ی 1003، انستیتوی ملی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای مقایسه گردید. به‌منظور تجزیه‌ی نمونه‌های تهیه‌شده از کلروبنزن با روش میکرواستخراج فاز جامد (SPME)، از دستگاه گازکروماتوگرافی-طیف‌بین جرمی (MS(GC- استفاده گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد فیبر CAR/PDMS از قابلیت جذب بیشتری درمقایسه‌با سایر فیبرها برخوردار است. شرایط دمایی واجذب در بخش تزریق دستگاه آنالیز در سه حالت دمایی 200 تا 280 بررسی گردید و تفاوتی در مقدار استخراج کلروبنزن در این شرایط وجود نداشت (P>0.05). زمان تعادل برای حالت SPME خارج از سرپوش، 30 دقیقه و برای شرایط داخل سرپوش زمان رسیدن به تعادل تا چندین ساعت ادامه یافت. تفاوت معناداری در نرخ نمونه‌برداری در دماها و سرعت‌های تعیین‌شده در این مطالعه وجود نداشت(P>0.05). هرچند افزایش رطوبت نسبی باعث کاهش نرخ نمونه‌برداری در دامنه مورد بررسی گردید (P<0.05).

نتیجه‌گیری: در این پژوهش مشخص گردید که روش SPME در سوزن میتواند به عنوان جایگزین مناسبی برای روش معمول NIOSH برای تعیین کلروبنزن در هوا مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از فیبر SPME به صورت در سرپوش میتوان میانگین مواجهه‌ی وزنی-زمانی (TWA) در هوای محیط کار را به روش پسیو تعیین نمود

Abstract

Background and aims: The chlorobenzene is an intermediate chemical that is used in the production of commodities such as herbicides, dyestuffs, and rubber and Causes neurological complications and effects on the respiratory tract. In this research solid phase micro extraction (SPME) was used for the sampling of chlorobenzene in air. The optimum conditions for analysis with gas chromatography-Mass spectrometry (GC-MS) were determined

Methods: The sampling of chlorobenzene was done in a dynamic atmosphere generation system with SPME. The kind of fiber was selected and the optimum temperature and desorption time in injection port of GC were determined and results of measurement were compared with the NIOSH-1003 method. Samples were analyzed by gas chromatography-Mass spectrometry.

Results: Carboxen-Polydimethylsiloxane (CAR/PDMS) in retracted mode has high absorption compared to other fibers and was selected for sampling. Desorption temperature in the injector of GC were also optimized in three levels from 200 to 280 and results showed no significant difference were observed for extraction of analyte from SPME (P>0.05).The equilibrium time at exposed condition in SPME was 30 minute but equilibrium time is extended for several hours in retracted mode. There were no significant differences between sampling rates at different temperatures and air velocities (P>0.05) but, the increase of relative humidity (RH) had a negative effect on sampling rates (P<0.05).

Conclusion: It is concluded that SPME in retracted mode is an alternative method for determination of chlorobenzene in air and could be applied as a passive method for the determination of the time weight average (TWA) of chlorobenzene in workplaces.