زمینه و هدف: پرسشنامههای خودگزارشی استاندارد، با توجه به ارزان بودن و سهولت تلخیص و تحلیل نتایج آنها جزء مهمترین و پرکاربردترین رویکردها در شناسایی و سنجش عوامل استرسزای مرتبط با کار به شمار میروند. مطالعه حاضر با هدف انجام مروری بر پرسشنامههای موجود در زمینه عوامل استرسزای مرتبط با کار انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه مروی نظاممند، کلیه پرسشنامههای موجود در زمینه عوامل استرسزای شغلی در یک محدوده زمانی از سال 1975 تا 2016 از طریق جستجو در چندین پایگاه نمایه سازی و استنادی معتبر جمعآوری و مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته ها: در مجموع با توجه به معیارهای انتخاب در نظرگرفته شده، 23 پرسشنامه شرایط ورود به مرحله نهایی مطالعه را پیدا کردند. همهی این پرسشنامهها در کشورهای صنعتی و توسعه یافته طراحی و توسعه یافته بودند. با این حال، طبق مرور پیشینه ما، فقط ویژگیهای روانسنجی ترجمه های فارسی پرسشنامهی محتوای شغل (JCQ)، پرسشنامهی عدم توازن تلاش-پاداش (ERI)، پرسشنامهی روانی-اجتماعی کپنهاگن (COPSOQ)، ابزار نشانگر استانداردهای مدیریت اجرایی بهداشت و ایمنی (HSE-MS)، پرسشنامهی عمومی نوردیک برای عوامل روانی-اجتماعی در محیط کار (QPSNordic) و پرسشنامهی استرس شغلی عمومی نایوش (GJSQNIOSH) مورد مطالعه قرار گرفته بودند.
نتیجهگیری: با توجه به تعدد پرسشنامههای موجود و خرد-مقیاسهای آنها، پیشنهاد میشود محققان و سازمانهای مختلف در ایران، ابتدا با استفاده از مطالعههای کیفی، عوامل استرسزای مرتبط با مشاغل خاص خود را شناسایی کنند و سپس با طراحی پرسشنامههای استاندارد خاص خود یا با استفاده از خرد- مقیاسهای پرسشنامههای موجود که پوششدهندهی مسائل خاص آنها است، اقدام به سنجش عوامل استرسزای شغلی در محیط کاری خود نمایند.
Background and aims: Standardized self-report questionnaires, because of their low costs and the ease of the summarization and analysis of their results, are considered as the most important and widely used approach to identifying and assessing work-related stressors. Current study was carried out with the aim of reviewing the available questionnaires for work-related stressor factors.
Methods: In this systematic review study, all the available work-related stress questionnaires in the time span from 1975 to 2016 were collected through running search in several authentic indexing and citation databases and then the collected questionnaire were examined.
Results: Generally, according to the criteria considered, a total of 23 questionnaires met the inclusion criteria for the final stage of the study. All these questionnaires had been designed and developed in industrial countries. However, according to our literature review, the psychometric properties had only been studied for the Persian translations of the Job Content Questionnaire (JCQ), the Effort-Reward Imbalance (ERI) questionnaire, the Copenhagen Psychosocial Questionnaire (COPSOQ), the Health & Safety Executive Management Standards Indicator Tool (HSE-MS), the General Nordic Questionnaire (QPS-Nordic), and the NIOSH Generic Job Stress Questionnaire (GJSQNIOSH).
Conclusion: With regard to the diversity of available questionnaires and their subscales, it is suggested that Iranian researchers and organizations, firstly identify the stressor factors related to their own specific jobs through running qualitative studies and then start to assess the occupational stressor factors related to their specific job environments through developing their own standardized questionnaires or employing the subscales of the available questionnaires covering their specific problems.