摘要：در مسیر بی انتهای رشد و توسعه ی علوم، نقطه های عطف معدودی ایجاد شده اند که چرخش ها و دگرگونی های شگرفی را پدید آورده اند. جهان نیوتونی با نقطه ی عطف نظریه ی نسبیت و نظریه ی نسبیت با چرخشی به سوی نظریه ی آشوب و بی نظمی، طرح های تازه ای را در دنیای علم ایجاد کردند. مسایلی که با فیزیک نیوتونی حل شدنی بودند و با نظر خوش بینانه ی لاپلاس جواب های دقیق و قطعی برای آنها متصور بود در نظریه ی نسبیت راه حل های دیگری می طلبیدند و نظریه ی بی نظمی برای پاسخ به مسائل پیچیده و آشوب ناک زمانه راه چاره های نوینی را مطرح می ساخت. این تغییرات اساسی و دگرگونی های بنیادی که یک حوزه ی تفکر و اندیشه را با تمام تئوری ها، مدل ها و چارچوب های ذهنی آن، به کنار می گذارد و حوزه ی دیگری را بنا می نهد، تغییر در پارادایم نام نهاده اند. توماس کوهن دانشمندی است که برای نخستین بار بحث پارادایم ها یا حوزه های غالب تفکر و اندیشه ی علمی در زمینه های مختلف دانش بشری را مطرح ساخت و آنها را مجموعه ای از قواعد و نظریه هایی دانست که در یک دوره از زمان مورد قبول اهل یک رشته یا رشته های علم بوده و تمام اعمال و افعال آن ها را شکل می داده است. اهل هر رشته و حرفه مبانی اندیشه و عمل خود را از پارادایم های زمان خود اخذ می کنند و هنگامی که عالمی پارادایم خاصی را مقبول و معقول می داند، دیگر نیازی به آن نمی بیند. که برای ساختن و پرداختن حوزه ی کار خود از نو تلاش کند و به اثبات اصول اساسی کار خود بپردازد. و یا آنها را زیر سوال ببرد و در صحتشان تردید بخود راه دهد. قبول حقانیت و درستی بی چون و چرای پارادایم از سوی علما مساله ی رکود و سکون در نوآوری و خلاقیت های علمی را به وجود آورده و پویایی دانش را دچار نکس می سازد. علم در یک پارادایم ثابت از حرکت باز می ایستد و با حرکت در مسیری ثابت، چرخشی دایره وار را آغاز می کند. عالمان در پارادایم های ثابت پس از مدتی از هر نقطه که حرکت کنند باز به همان نقطه خواهند رسید.
