摘要：هدف این پژوهش بررسی تأثیر انسجام متن در سطوح خرد و کلان بر بهبود درک مطلب دانشآموزان دارای دانش قبلی کم و زیاد نسبت به موضوع است. بدین منظور ابتدا آزمون دانش قبلی نسبت به موضوع در بین 320 دانشآموز سوم دبیرستان اجرا شد. سپس80 دانشآموز سال سوم دبیرستان که شامل 19 پسر و 61 دختر بودند به عنوان دانشآموزان دارای دانش قبلی زیاد نسبت به موضوع و80 دانشآموز سال سوم دبیرستان که شامل10 پسر و70 دختر بودند به عنوان دانشآموزان دارای دانش قبلی کم نسبت به موضوع انتخاب شدند. هر کدام از گروههای بالا و پایین به چهار گروه 20 نفری به صورت تصادفی انتخاب شدند و اعضای هر کدام از گروهها یکی از نسخههای متن را خواندند. نسخههای متن شامل انسجام خرد و کلان پایین، انسجام خرد بالا و کلان پایین، انسجام خرد پایین و کلان بالا و انسجام خرد و کلان بالا بودند. منظور از انسجام خرد شاخصهای ارجاعی، پیوندی ومعنایی است که جملات مجاور را به هم پیوند می‌دهد و انسجام کلان شاخصهای ارتباط مفاهیم جزیی متن به مفهوم اصلی متن است. پس از اجرای پیشآزمون دانشآموزان به مدت 30 دقیقه متن آزمایشی را خواندند و در پایان پسآزمون درک مطلب اجرا گردید. با استفاده ار تحلیل واریانس و کوواریانس و آزمون t عملکرد درک مطلب دانشآموزان مقایسه شد و نتایج زیر به دست آمد: بین سطوح انسجام متن و سطوح دانش قبلی در نمرههای درک مطلب کنش متقابل وجود دارد. هم‌چنین نمرههای درک مطلب دانشآموزانی که نسخه انسجام متن خرد و کلان بالارا خواندند به طور معناداری بالاتر از نمره دانشآموزانی بود که نسخه انسجام خرد و کلان پایین را خواندند و بین سایر نسخههای انسجام متن در نمرههای درک مطلب تفاوت معنادار مشاهده نشد. بین نمرههای درک مطلب دانشآموزان دارای دانش قبلی بالا و پایین در متن انسجام خرد و کلان پایین باهم تفاوت معناداری مشاهده شد. یعنی دانشآموزان با دانش قبلی زیاد از متن با انسجام خرد و کلان پایین بهره بیشتری بردند و نمرات دانشآموزان با دانش قبلی کم در متن با انسجام خرد و کلان پایین کمتر از گروه دیگر بود. دانشآموزان با دانش قبلی کم از متن با انسجام خرد و کلان بالا بهره بیشتری بردند.
其他摘要：هدف این پژوهش بررسی تأثیر انسجام متن در سطوح خرد و کلان بر بهبود درک مطلب دانشآموزان دارای دانش قبلی کم و زیاد نسبت به موضوع است. بدین منظور ابتدا آزمون دانش قبلی نسبت به موضوع در بین 320 دانشآموز سوم دبیرستان اجرا شد. سپس80 دانشآموز سال سوم دبیرستان که شامل 19 پسر و 61 دختر بودند به عنوان دانشآموزان دارای دانش قبلی زیاد نسبت به موضوع و80 دانشآموز سال سوم دبیرستان که شامل10 پسر و70 دختر بودند به عنوان دانشآموزان دارای دانش قبلی کم نسبت به موضوع انتخاب شدند. هر کدام از گروههای بالا و پایین به چهار گروه 20 نفری به صورت تصادفی انتخاب شدند و اعضای هر کدام از گروهها یکی از نسخههای متن را خواندند. نسخههای متن شامل انسجام خرد و کلان پایین، انسجام خرد بالا و کلان پایین، انسجام خرد پایین و کلان بالا و انسجام خرد و کلان بالا بودند. منظور از انسجام خرد شاخصهای ارجاعی، پیوندی ومعنایی است که جملات مجاور را به هم پیوند می‌دهد و انسجام کلان شاخصهای ارتباط مفاهیم جزیی متن به مفهوم اصلی متن است. پس از اجرای پیشآزمون دانشآموزان به مدت 30 دقیقه متن آزمایشی را خواندند و در پایان پسآزمون درک مطلب اجرا گردید. با استفاده ار تحلیل واریانس و کوواریانس و آزمون t عملکرد درک مطلب دانشآموزان مقایسه شد و نتایج زیر به دست آمد: بین سطوح انسجام متن و سطوح دانش قبلی در نمرههای درک مطلب کنش متقابل وجود دارد. هم‌چنین نمرههای درک مطلب دانشآموزانی که نسخه انسجام متن خرد و کلان بالارا خواندند به طور معناداری بالاتر از نمره دانشآموزانی بود که نسخه انسجام خرد و کلان پایین را خواندند و بین سایر نسخههای انسجام متن در نمرههای درک مطلب تفاوت معنادار مشاهده نشد. بین نمرههای درک مطلب دانشآموزان دارای دانش قبلی بالا و پایین در متن انسجام خرد و کلان پایین باهم تفاوت معناداری مشاهده شد. یعنی دانشآموزان با دانش قبلی زیاد از متن با انسجام خرد و کلان پایین بهره بیشتری بردند و نمرات دانشآموزان با دانش قبلی کم در متن با انسجام خرد و کلان پایین کمتر از گروه دیگر بود. دانشآموزان با دانش قبلی کم از متن با انسجام خرد و کلان بالا بهره بیشتری بردند.
