摘要：زمینه: امتحانات نهایی مقطع متوسطه یکی از سرنوشت ساز ترین ابزار های سنجش علمی دانش آموزان است. با توجه به اهمیت این امتحانات، انجام تحقیقات نظام مند در مورد کیفیت و قابلیت سوالات آن ها در تفکیک داوطلبان لازم و ضروری است. هدف: هدف از تحقیق حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی و قابلیت سوالات امتحانات نهایی رشته ی تجربی در دو درس زیست شناسی و ادبیات فارسی در گزینش داوطلبان ورود به دوره های کارشناسی بود. روش: جامعه آماری، تمام سوالات امتحانات نهایی رشته ی علوم تجربی سال سوم مقطع متوسطه در خرداد ماه 1390 بوده است که برای تعیین ویژگی های روان سنجی آن ها از عملکرد 600 دانش آموز ناحیه یک شهرستان خرم آباد در دو درس مذکور که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، استفاده شد. یافته ها: ضریب اعتبار آزمون های زیست شناسی و ادبیات فارسی با استفاده از آلفای کرونباخ (97/0، 96/0) تعیین گردید. بر اساس CTT، میانگین ضرایب دشواری و تمیز سوالات در آزمون های ادبیات فارسی (65/0 و 57/0) و زیست شناسی (50/0 و 65/0) به دست آمد. در تحلیل IRT؛ مدل دو پارامتری برازش بیشتری با داده ها نشان داد. همچنین، میانگین دشواری و قدرت تشخیص سوالات در مدل های IRT در دروس ادبیات فارسی (69/0- ، 03/1) و زیست شناسی (09/0- ، 96/0) به دست آمد. بیشترین میزان آگاهی دهندگی دو آزمون ادبیات فارسی و زیست شناسی، به ترتیب متعلق به سطوح توانایی (7/0- ،1/0) است و میزان توافق CTT و IRT از نظر قدرت تشخیص در هر دو درس، به ترتیب (36/98% ، 59/93%) بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به خطیر بودن تصمیمات مبتنی بر آزمون های سرنوشت ساز، تلویحات استفاده از امتحانات نهایی در گزینش داوطلبان مورد بحث قرار گرفت.
其他摘要：Background: High school final exams are one of the most decisive tools for scientific assessment of students. Given the importance of this examinations, carried out systematic research on the quality and functionality of their questions is necessary to separate volunteers. Aim: The aim of this study is to determine the psychometric properties and capabilities of the final exam questions in the field of experimental biology and Persian literature in the selection of candidates for admission to undergraduate courses. Methodology: The population, all of the questions of the third year high school final exams string in June 2011. For determining the psychometric properties of these questions, performance of 600 students, selected randomly, in aforementioned lessons in the school districts of the city of Khorramabad were used. Findings: Estimated reliability coefficient in biology and Persian literature was determined by Cronbach alpha, (0.97, 0.96). According to CTT, the average coefficient of difficulty and discrimination in Persian literature and biology test were (0.65, 0.57) and (0.50, 0.65) respectively. In analyzing the IRT; two-parameter model fitted to the data revealed more. Also, in IRT models, the average difficulty and discrimination of questions for Persian literature and biology courses were (-0.69, 1.03) and (-0.09, 0.96) respectively. The most informant rate for two tests of Persian literature and biology, belongs to levels of ability which are (-0.7, 0.1) respectively, the agreement between the CTT and IRT in terms of discrimination parameter the two courses, were (%98.36, %93.59) respectively. Conclusion: Due to the important decisions based on high stakes tests, implications of final examinations in the selection of candidates were discussed.
