摘要：منظومه علی‌نامه هم اکنون نخستین حماسه مذهبی محسوب می‌شود که به زبان فارسی سروده شده. هر چند مبنای علی‌نامه بر نقل وقایع از منابع تاریخی است، اما سراینده به گزینش رویدادها پرداخته و از آمیختن واقعیت و خیال و با الگوبرداری از شاهنامه دو جنگ جمل و صفین را در قالب قصه منظوم و در 12 مجلس پرداخته است. این الگوبرداری هم در زبان حماسی و هم در صور خیال است، اما گاه در همان الگوها تغییراتی ایجاد کرده و آن‌ها را مناسب فضای حماسه مذهبی کرده است. از جمله شباهت‌های ساختاری دو حماسه، می‌توان به اعتقاد به تقدیر و سرنوشت در وقوع رویدادها، پیکر گردانی، آرایش لشکر و شیوه‌های نبرد اشاره کرد. از جمله‌ی تفاوت‌ها نیز می‌توان به موارد زیر را نام برد: تغییر نقش‌ها، تغییر پیش‌بینی و پیش‌گویی حوادث به کرامت و تغییر شخص پیش‌گوینده از منجم و خوابگزار به امام یا قهرمان حماسه، تغییر نقش دیو به ابلیس، تغییر نوع اغراق‌ها، تغییر میزان بی‌طرفی شاعر در حماسه ملی و تمایل به جانبداری در حماسه دینی. علی‌نامه همانند شاهنامه ترکیبی از قصه، حماسه و تاریخ است.
其他摘要：Alināmeh poetry book is the first religious epic written in Persian. Though Alināmeh is based on historical events, its author has selectively chosen the events and told the story of Jamal and Saffeyn wars in form of poetry by imitating Shāhnāmeh and mixing the truth and imagination. Both the epical language and imaginative form are imitated, but the author made some changes in the patterns used in Shāhnāmeh and made them suitable for a religious epic. Structural similarities between the two epics are belief in destiny, the array of troops, and fighting methods. As for differences, one can say that the roles are changed; the fortune-teller is changed from an astronomer to Imam or the epical hero; Demon is replaced with Satan, and also the type of exaggeration is changed. Moreover, impartiality can be observed in Shāhnāmeh as a national epic, while in the religious one which is Alināmeh, the author is partial. Alināmeh is a mixture of story, epic and history just like Shāhnāmeh.
关键词：علی‌نامه;نوع شناسی;حماسه دینی;شاهنامه
其他关键词：Alināmeh; typology; religious epic; Shāhnāmeh
