摘要：Travmalı hastalarm değerlendirilebilmesi için birçok fizyolojik ve anatomik skor sistemleri geliştirilmiştir. Anatomik skor sistemleri arasında en sık kullanılan Abreviated Injury Scale (AIS) ve onun türevleri ile Injury Severity Score (ISS)’dur. ISS, 1997’de Osler ve ark. tarafından New Injury Severity Score (NISS) olarak modifiye edilmiştir. Bu çalışmada, travma nedeniyle ölen ve otopsileri yapılan olguların ISS ve NISS puanlarına göre değerlendirilmeleri amaçlanmıştır. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana-bilim Dalında 2001-2007 yılları arasında travmatik sebeplerle ölen ve otopsileri yapılan 157 olgunun, retrospektif olarak değerlendirilip yaralarının AIS puanları ışığında ISS ve NISS hesaplamaları yapılmıştır. Olguların %67,5’inde penetran yaralanma, %32,5’inde künt yaralanma mevcuttur. Hem ISS hem de NISS puanı 14 ve altında olan olgu sayısı 12’dir (%7,6). Penetran yaralanmak grupta hem ISS hem de NISS puanı 75 olan olgu sayısı künt yaralanmak gruba göre istatistiksel olarak daha fazla iken, künt yaralanmak grupta ISS ve NISS puanı küçük olmasına rağmen ölümle sonuçlanan olgu sayısı penetran yaralanmak olgulara göre istatistiksel olarak daha fazla bulunmuştur. ISS puanı 50’den küçük olan olgularda baş-boyun ve göğüs bölgelerinde çoklu yara oranı, ISS puanı 50’den büyük olgulara göre daha fazla bulunmuştur. 157 olgunun 29’unda (%18,5) NISS değerinin ISS değerine göre daha yüksek grupta yer aldığı görülmüştür. Kişinin ölümünde fizyolojik mekanizmaların rolü olup anatomik olarak bunların gösterilemediği künt travmalı olgular ile aynı vücut bölgesinde çoklu yaralanması olan ve hastanede bir süre yatarak tedavi görüp enfeksiyon vb. komplikasyonların gelişme ihtimali olan olgularda, ISS ve NISS’nin önlenebilir ölümleri belirlemede yetersiz kaldığı düşünülmektedir. Ayrıca, adli nitelikli ölümlerde, yaralanma saati, yaralanma ile ölüm arasmda geçen süreç, olay yerinde ölmeyen ve hastanede ölen olgularm ne kadar sürede ilk yardım ve hastaneye ulaştırıldığının çok net olarak bilinememesi de bu tür çalışmaların güvenirliğini etkileyen hususlardır.Anahtar kelimeler: Önlenebilir ölüm, otopsi, travma skoru, ISS, NISS
其他摘要：Many physiological and anatomical scoring systems have been developed for the evaluation of traumatic patients. The most commonly used anatomical scoring systems are the Abbreviated Injury Scale (AIS) and Injury Severity Score (ISS), its derivatives. In 1997, ISS has been modified as the New Injury Severity Score (NISS) by Ossler et al. In this study, it was aimed to evaluate the ISS and NISS scores according to the autopsy findings of the trauma cases. Between 2001-2007,157 cases of traumatic excess deaths and its autopsies were respectively evaluated in the light of the AIS scores, ISS and the NISS values of wounds at the Osmangazi University Faculty of Medicine Department of Forensic Medicine. There were available 67.5% of penetrated injuries and 32.5% of blunt injuries in the cases. The number of cases both the ISS and NISS values is 14 and below was 12 (7.6%). In the group of penetrating injuries, the number of the cases both ISS and NISS values 75 were found statistically higher than in the group with blunt injuries. Although in blunt injury group ISS and NISS values were low the number of cases resulting in death were found to be statistically more than penetrating injuries. In the cases with ISS values less than 50, the rate of multiple wounds in head-neck and chest is more than according to in the cases with ISS values more than 50. In 29 of 157 cases (18.5%), the NISS value were taking place in higher group than ISS value. The ISS and NISS is thought to be insufficient to determine preventable deaths, if physiological mechanisms having role in a person's death and blunt injuries, which are cannot be demonstrated anatomically, with multiple injuries in the same body and in cases with the possibility of complications hospital inpatient treatment for a while so obvious infection etc. In addition, in the forensic deaths, injury time, the period between injury and death, unknown duration of first aid and transporting to the hospital are affecting factors the reliability of such these studies.
