摘要：Divan edebiyatı geleneğinin nazma göre arka planda kalmış olan nesir geleneğinde, üslubun konuya göre değişiklik göstermesi dîvan nesrinin önemli bir özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu açıdan düşünüldüğünde dîvan nesri içinde önemli bir yekün tutan tezkirecilik geleneğinde içerik kadar üslubun da önemli bir yeri vardır. Tezkirelerde, üslubun önemi, içerikle olan sıkı bağından kaynaklanır. Öte yandan konuya ve şairlerin özelliklerine göre bu üslup değişkenlik arz etmektedir. Tezkirelerdeki üslup değişikliğine etki eden en önemli unsur ise mahlastır. Dîvân şiirinde şairlerin kullandıkları müsteâr isimler olan mahlasların alınması ve kullanılması hususunda özel sebepler vardır. Bu sebeplerin doğal bir sonucu olarak, şairlerin şiirlerinde kullandıkları mahlaslar onların iç ve dış dünyaları ile son derece alakalıdır. Bu alakanın bir yansıması olarak, tezkirelerin düzenine kullanılan ibarelerin şeklî etkisinin yanı sıra, mahlasların, tezkirelerdeki kelime kadrosuna ve tezkirelerin üslûbuna doğrudan etki ettiği görülmektedir. Tezkirelerde biyografik bilgilerin yer aldığı kısımlarda, şairlerin mahlaslarıyla etimolojik veya semantik olarak alakalı kelimelerin özellikle seçilmesi mahlas-üslup ilişkisinin önemli bir göstergesidir. Çalışmamızda, Ahdî’nin Gülşen-i Şuarâ ve Râmiz’in Âdâb-ı Zurafâ tezkireleri örnekleminde şairlerin sosyal statüleri, meslekleri, kişilikleri, fiziksel özellikleri, ilişki içerisinde olduğu kişiler, doğum-ölümleri, sanat anlayışları hakkında bilgi verildikten sonra şair mahlaslarının üsluba olan etkisi örneklerle incelenecektir. Ayrıca günümüz nesir anlayışından farklı olarak Dîvân nesrinin içerik-üslup ilişkisi, tezkirelerdeki mahlas-üslup ilişkisi bağlamında ele alınacaktır.
其他摘要：In the prose tradition of the tradition of Divan literature, which has remained in the background according to the poetry, the prose style changing according to the subject, is an important feature. When considered from this point of view, the style has an important place in the tradition of tezkire which holds an important position in Divan prose tradition. In tezkires, style is the precaution, due to the relation with the content. On the other hand, the style is varies according to the characteristics of poets and the content. The most important factor affecting the style change in the tezkires is the poet pennames. In Divan poetry there are special reasons for the taking and using of the private names, which are poetic names used by poets. As a natural consequence of these reasons, the pennames are highly relevant to poets inner and outer world. As a reflection of this relation, it is seen that besides the formal effect of the phrases used in the order of the tezkires, the pennames directly has influence on the vocabulary and style in the tezkires. It is an important indicator of the relation of the penname-style that especially the selection of the etymologically or semantically related words in the places where biographical information is found in the tezkires. In our study, will be analysed that the influence of the pennames on the prose style after being informed about the social statues, professions, personalities, physical characteristics, personal relationships, birth-deaths and the sense of art, in the sample of Ahdi's Gülsen-i Suara and Ramiz's Adab-ı Zurafa. In addition, contrary to contemporary prose perception, the relationship between the content and the style of Divan prose will be discussed in the context of the relation between the content and the style in the tezkires.
