摘要：Şiir güzelliği gaye edinen bediî bir sanattır. Şiirin güzellik arayışı onu fikrî hasletlerden yoksun bırakmaz. Şâir bir mütefekkir gibi etrafını gözlemler, bir filozof edâsıyla fert, toplum, devlet, yönetim, varlık, tasavvuf, Allah, peygamber, aşk, vb. pek çok konu hakkında düşünce beyân eder. Yalnız fikrî olan unsurlar bazı çağlarda çok daha yoğun bir görünüm arz eder ki 17. asır bir çözülme çağı olarak böyledir. Osmanlı devleti bu çağda ekonomik, siyasî, sosyal çalkantılar yaşar ve büyük inkırazlar söz konusudur. Böyle bir manzaranın eşliğinde gelişen klasik şiir hayatın bir aynası olur ve bu çağı bir görüntü olarak tüm yönleri ile bu şiirde bulmak mümkündür. Bu çağ şiirinde Osmanlı yönetiminin türlü hâlleri görülebilir ve yönetenler çözülüş asrı şiirinin kahramanlarıdır. Adâlet ise bir yöneticinin en önemli vasfı olarak bu çağda ayrı bir önem taşır. Bu asrın husûsiyetle mesnevi ve kasîdelerinde şâirler yönetici vasıflarını ve bu vasıflar içerisinde adâleti geleneğin bir uzantısı olarak ele aldıkları gibi çağın kendi koşulları içerisinde de değerlendirir; hatta zaman zaman hicvin en uç noktasına kadar ulaşırlar. Osmanlı düşünürü gibi Osmanlı şâiri de küfür ile bir devletin devam edebileceği; ancak adâletsiz pâyidar olamayacağı kanaatini taşıyordu. Bu anlayış soyut bir düşünce ürünü olmaktan ziyâde hayat ile birleşen somut bir manâ taşıyor; yönetimde liyâkat ve adâlet ihtiyacının arttığı 17. asırda gözlere somut manzaralar çiziyordu. Bu asır şiirinin yönetim ve adâlet hakkındaki söylemleri gelenekle beraber çağın genel görünümü ile birleşen bir manâ taşır ve şiir bu manânın sözcüsüdür. Klasik şiire tarihî ve sosyolojik pencereden bakıldığında şiirin anlam tabakaları ile gelenek, çağ ve yaşanılan gerçek hayat arasında bağlar kurulur. Şâirlerin gündelik hayata, devlet, siyâset ve toplum hayatına dönük gözlemleri şiirin imkân verdiği ölçüler içersinde tarih ve sosyolojiye katkı sağlayabilecek malzemeler sunar. Klasik şiirde yönetim ve adâlet kavramları 17. asır içerisinde sosyolojik ve tarihî bir manzara çizer.
其他摘要：Poetry is an art of beauty that aims aesthetic. Pursuit of the beauty of poetry does not deprive it of the intellectual virtues. A poet, as a thinker, observes around and declares thoughts on various topics as a philosopher of the i
关键词：Çözülme Asrı; Klasik Şiir; Yönetim ve Adâlet
其他关键词：Dissemination Century; Classical Poetry; Administration and Justice
